Tab. 3.4. Leki przeciwpierwotniakowe i ich zastosowanie
LEK |
Rzęsist- kowica |
Zimnica |
Czerwonka pełzakowa |
Lamblia-za * |
Tokso plazmo za |
Trypano- somiaza |
Fumagilina | ||||||
Tetracykliny | ||||||
Erytromycyna | ||||||
Paromomycyna | ||||||
Sulfonamidy | ||||||
Chinina | ||||||
Prymachina | ||||||
Chlorochina | ||||||
Dijodoksychinolina | ||||||
Chiniofon | ||||||
Amodiachina | ||||||
Dehydroemetyna | ||||||
Mepakryna | ||||||
Akranil |
BNMI | |||||
Metronidazol | ||||||
Klotrimazol |
mmmm | |||||
Tynidazol | ||||||
Aminitrazol | ||||||
Tenitrazol |
HBBHi | |||||
Pirymetamina | ||||||
Proguanil | ||||||
Nifuratel | ||||||
Fanchinon | ||||||
Furamid |
• |
, | ||||
Pentamidyna | ||||||
Hydroksystylbamidyna |
m | |||||
Hydrargafen | ||||||
Glikobiarsol |
. |
Nifuratel
Pochodna oksazolidynodionu o działaniu przeciwrzęsistkowym, prze-ciwgrzybieżym (Candida) i przeciwbakteryjnym. Stosuje się w rzęsistko-wicy, a poza tym w zakażeniach bakteryjnych i grzybiczych dróg moczowych i pochwy.
Preparaty i dawkowanie
1. Macmiror - nifuratel, tabletki 0,2 g; stosuje się doustnie co 6-8 godz. 0,2 g.
2. Macmiror complex, -500 - nifuratel + nystatyna, maść i globulki dopochwowe; stosuje się dopochwowo 1 globulkę lub 2,5 g maści raz dziennie lub co 12 godz.
Toksoplazmoza jest chorobą wywołaną przez pasożytniczego pierwotniaka Toxoplasma gondi. Podstawowymi lekami stosowanymi w leczeniu zakażenia tym pierwotniakiem są sulfonamidy (sulfadiazyna) oraz kotri-moksazol (Biseptol). Lekiem z wyboru w leczeniu toksoplazmozy jest obecnie klindamycyna. W zmianach ocznych stosuje się ją z reguły łącznie z sulfonamidem (sulfadiazyna), czasem w postaci wstrzyknięć do ciała szklistego lub okołogałkowo. W leczeniu toksoplazmozy stosuje się również makrolid - spiramycynę.
> Zasadniczym problemem w leczeniu zimnicy jest względna niedostęp- Zapamiętaj ność postaci wewnątrzkomórkowych pełzaka zimnicy dla leków -
jedynie pirymetamina i proguanil działają na tc postacie.
> Zasadą leczenia zimnicy jest leczenie skojarzone - stosowanie leków działających równocześnie na wszystkie postacie pełzaka zimnicy.
>• W rzęsistkowicy stosuje się miejscowo nifuratel, metronidazol, a ogólnie, metronidazol i tynidazol.
> Podstawowymi lekami stosowanymi w czerwonce pełzakowej są pochodne chinoliny, niektóre antybiotyki, metronidazol, glikobiarsol i furamid.
Podstawową zasadą farmakoterapii gruźlicy jest leczenie skojarzone, tzn. stosowanie równocześnie kilku leków przeciwgruźliczych. W ten sposób nie tylko zwiększa się ich efektywność, ale również zmniejsza niebezpieczeństwo powstawania oporności prątków gruźlicy.
Leki przeciwgruźlicze działają w większości na prątki gruźlicy nie luberkulobójczo, lecz tuberkulostatycznie - z tego powodu nazywamy je również lekami tuberkulostatycznymi (tuberkulostatykami). Odznaczają się na ogół względnie wąskim zakresem działania, często wyłącznie w stosunku do prątków gruźlicy. Leki tuberkulostatycznc nie niszczą wszystkich prątków w zakażonym organizmie - podstawowym czynnikiem leczniczym są siły odpornościowe. Są one tylko jedną z licznych, choć istotną formą leczenia gruźlicy.
Z chemicznego punktu widzenia leki przeciwgruźlicze należą do różnych grup:
1. Antybiotyki - streptomycyna, ryfampicyna, wiomycyna, cykloseryna,
kapreomycyna, kanamycyna.
2. Pochodne kwasu salicylowego - kwas para-aminosalicylowy (PAS).
83