P1090283

4 Etap WYKONYWANIA MIODYNAMICZNEGO (mowy zewnętrznej)

SUBSTANCJA

FONICZNA

5. UKŁAD POZAPIRAMIDOWY - składa się z: korowej reprezentacji; jąder podkorowych i niektórych struktur pnia mózgu + móżdżek (oraz dróg nerwowych wychodzących od nich) odpowiada za:

•    utrzymanie odpowiedniego NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO oraz za KOORDYNACJĘ PRACY MIĘŚNI biorących udział w mowie (mięśni narządów : oddechowego, fonacyjnego i artykulacyjnego),

•    RUCHY DOWOLNE tj. za:

-    szybkość i precyzję ruchów narządów artykulac.

-    kontrolę zakresu i precyzji mchów artykuł.

Układ pozapiramidowy pełni funkcję kontrolną gdyż odpowiada za:

SPRAWNĄ REALIZACJĘ WYPOWIEDZI SŁOWNEJ (SPRAWNĄ REALIZACJĘ PROGRAMU MOTORYCZNEGO).

6. NARZĄDY ARTYKULACYJNE:: • krtań

• oraz artykulatory ponadkrtaniowe: język, podniebienie miękkie i twarde, szczęki, usta).

Sprawne funkcjonowanie tych narządów zależy od prawidłowego funkcjonowania całego układu nerwowego oraz od ich budowy anatomicznej. Do

5. ZABURZENIA REALIZACJI WYPOWIEDZI SŁOWNEJ

U DZIECI:

Niski poziom sprawności realizacyjnej (wynikający z zaburzeń układu kontrolującego przebieg aktu ruchowego i odpowiedzialnego za napięcie mięśniowe) prowadzi do zaburzeń rozwoju ekspresji językowej, przejawiających się mniejszym lub większym opóźnieniem w rozwoju mowy, a następnie dysartrię bądź brak rozwoju mowy i anartrię.

U DOROSŁYCH:

zaburzenia mowy nazywane ANARTRIĄbądź DYSARTRIĄ

6. ZABURZENIA ARTYLUKACJI (REALIZACJI DŹWIĘKÓW MOWY)

A. Konsekwencją nieprawidłowej budowy narządów artykulacyjnych jest

DYSLALIA.

1. USPRAWNIANIE REALIZACYJNE

(ów. oddechowe,

fonacyjne,

artykulacyjne)

(ów. usprawniające narządy artykulacyjne)

5. Etap KONTROLI FORMUŁOWANIA i REALIZACJI

wypowiedzi słownej

Okolica słuchowa (słuchowo-mnestyczna) - kontrola słuchowa

Okolica czuciowa (skórno-kinestatyczna) wzorce czuciowe głosek czucie ułożenia narządów mowy

tj. za ANALIZĘ i SYNTEZĘ IMPULSÓW (BODŹCÓW) CZUCIOWYCH płynących z mięśni do kory (agnozja somestetyczna; gnozja kinostatyczno-oralna; kinestezja artykulacyjna)

Receptory -> drogi dośrodkowe -> ośrodki korowej analizy i syntezy:

KONTROLA SŁUCHOWA (receptor) -> narząd Cortiego -* nerw słuchowy -> okolica WERNICKIEGO (słuchowa)

KONTROLA CZUCIOWA: receptory skórno-kinestetyczne zlokalizowane w narządach artykuaicyjnych -> (nerw czuciowy) drogi dośrodkowe -> okolica skórno-kinestetyczna

B. Konsekwencją niskiej sprawności narządów artykulacyjnych (nie będącej następstwem ich nieprawidłowej budowy) są ZABURZENIA ARTYKULACJI, którym zazwyczaj towarzyszą inne objawy._

Objawy zaburzeń kontroli słuchowej i czuciowej obserwujemy u pacjentów z afazją (dysfazją) sensoryczną i motory czną.