P231110 240002

K* rezerwuar elektrolitu

połączenie

jonowymienne

KOH

pompa

[KOH] ot

ze wzrosłem wartościowości jonu próbki, rośnie jego powinowactwo do grupy wymiennej np. jony trójwartościowe są związane silniej niż jony dwuwartościowc. Oznacza to, ze dla jonów trójwartościowych należy użyć silniejszego clucntu, niż dla jonów dwu-wartościowych. Ogólnie można stwierdzić, że dla wymycia jonu trój-, dwu- lub jednowar-tościowego należy stosować odpowiednio trój-, dwu- lob jcdnowartościowy cluent,

dla różnych jonów o tej samej wartościowości im większy jest promień jonowy i stopień polaryzacji, tym jon jest silniej zatrzymywany na żywicy,

jony próbki charakteryzujące się silnym oddziaływaniem hydrofobowym lub Van der I Waalsa z matrycą będą wybierane przed jonami o słabszych oddziaływaniach. Dla przy-j kładu: jony połączone z pierścieniami aromatycznymi będą znacznie silniej wiązać się z żywicą polistyrenową niż jony nie wiązane z pierścieniem aromatycznym.

Najnowszym rozwiązaniem jest automatyczna generacja eluentu o pożądanym składzie.

Schemat jego działania pokazano na rysunku nr 5.

Pt anoda

(HjO—►2H* +1/20j

przestrzeń powstawania

KOH

h₂o

Pt katoda

(2HjO +2e*—►20H' + H₂) prąd

prędkość przepływu Rys 5. Schemat działania automatycznego generatora eluentu EG 40 (Dione* Co.)

Jony K* wprowadzane są poprzez półprzepuszczalną membranę do elektrolitu podsta] wowego jakim jest czysta zdejonizowana woda. Prowadzi to do otrzymania eluentu w postaci

całkowicie zdysocjowancgo KOH. Szybkość dozowania jonów potasu jest kontrolowana przez regulację napięcia pomiędzy platynowymi elektrodami. Anoda znajduje się wewnątrz zbiornika jonów, a katoda umieszczona jest w stałym kontakcie ze strumieniem eluentu. Regulacją napięcia na elektrodach i szybkością przepływu uzyskuje się eluent o stężeniu w zakresie od 0,1 do 100 mM/dm³. Istotną zaletą takiego generatora eluentu jest możliwość uzyskania gradientu stężenia praktycznie pozbawionego pulsacji.

Eluenty stosowane do oznaczania anionów techniką chromatografii jednokolumnowej j z elektroniczną kompensacją tła to najczęściej roztwory : kwasu benzoesowego, ftalowego i LÓ-sulfobenzoesowego o stężeniach od 0,1 do 1,0 mM/dm³ i pH od 4 do 7, których powino-wactwo do żywic anionowymiennych jest duże, a przewodnictwo elektryczne stosunkowo niskie.

Eluenty stosowane do oznaczania kationów techniką wysokosprawnej chromatografii I jonowej w wersji "dwukolumnowej" i "jednokolumnowej" to najczęściej mocne kwasy takie jak HCI i HNO) o stężeniach od około 0.1 do kilkudziesięciu mM/dm³ {45]

Duże powinowactwo kwasów mineralnych do kationitu utrudnia ich stosowanie do rozdziału kationów dwuwartościowych. Fazami ruchomymi mogą być mieszaniny etylenodiaminy i kwasów mineralnych (w chromatografii dwukolumnowej) lub mieszanina kwasu 23-diaminopropionowego z kwasem solnym (w chromatografii jednokolumnowej)

Do rozdziału wkk)wartościowych kationów metali stosuje się jako związki komplek-sujące roztwory słabych kwasów organicznych [46-48). Reakcje kompleksowania oznaczanych kationów obniża ich powinowactwo do fazy stacjonarnej, co umożliwia ich rozdział. W zależności od zastosowanego związku kompleksującego mogą one być rozdzielane jako kompleksy anionowe lub cząsteczki obojętne [49,50].

Do oznaczeń anionów techniką chromatografii jonowej jednokolumnowej należy sto-jpwać eluenty zawierające duże cząsteczki organiczne o malej ruchliwości (np. roztwory kwasu benzoesowego, ftalowego czy o-sulfobenzoesowego) Lepsza czułość oznaczania daje *ednak zastosowanie techniki chromatografii dwukolumnowej (z kolumną tłumienia). Dobra powtarzalność i odtwarzalność uzyskiwanych wyników zależy od utrzymania stałego składu chemicznego eluentu.

W :Na szybkość analizy wpływa bezpośrednio stężenie eluentu oraz jego szybkość przr-rpraer kolumnę. Podwojenie natężenia przepływu zmniejsza‘dwukrotnie czasy retencji