poetyka001

powinno do najbliższych z nim skorelowanych i cgów dalszych, nawet w przypadku, gdy _są awiając zagadnienie ewolucji literatury _n;_e przeciwnie, wyjaśnia w całej rozciągłości domi. iwowych czynników społecznych, podczas gdy .wpływu” tych czynników prowadzi do zmiany Obiektu badań; analizuje się wówczas nie ewolucję literatury, i_ecz modyfikację utworów literackich, ich deformację.

Przełoży! Adam Pomorski

Wfco(Ttiuctno&terr^ęyoie Z&rncOty -c prrobi&m^ K^jtór    D. ULLckći j tfanwaue* <200^.U

|jis Uspienski

STRUKTURALNA wspólnota różnych sztuk.

OGÓLNE ZASADY ORGANIZACJI f DZIEŁA MALARSKIEGO I LITERACKIEGO

fc ZEWNĘTRZNY I WEWNĘTRZNY PUNKT WIDZENIA

,Manifestowanie się zewnętrznego i wewnętrznego punktu widzenia na różnych poziomach analizy

; Wyróżniliśmy kilka ogólnych planów, na których może zaistnieć zróż-|icowanie punktów widzenia. Za każdym razem dążyliśmy przy tym ^rozpatrzenia specyficznych dla danego aspektu analizy możliwości Manifestowania się owych punktów widzenia.

> Nietrudno spostrzec, że przynajmniej jedna para przeciwstawnych tów widzenia posiada ogólny, jak gdyby wspólny dla wszystkich pziomów analizy charakter, czyli manifestuje się w każdym z prezen-jwanych powyżej aspektów analizy. Pozycje te określiliśmy umownie jśko „zewnętrzną” i „wewnętrzną”.

_;V>; Inaczej mówiąc, w jednym przypadku autor zajmuje w czasie narracji •:pozyc^;ę zdecydowanie wewnętrzną wobec przedstawianych wydarzeń, opisując je jak gdyby z boku. W drugim przypadku, na odwrót, może się on usytuować w pewnym wewnętrznym wobec narracji i tniejscu: w szczególności może przyjmować punkt widzenia tego lub innego uczestnika opowiadanych wydarzeń lub też człowieka nie biorącego udziału w akcji.

Przy ogólnej wewnętrznej pozycji autora w stosunku do zdarzeń, które opisuje, można z kolei odróżnić wewnętrzną lub zewnętrzną pozycję Wobec określonego bohatera. W przypadku, gdy autor przyjmuje przy opisie punkt widzenia któregoś z bohaterów, można rzeczywiście mówić, 'ż dana postać opisywana jest z pewnego wewnętrznego w stosunku do mej punktu widzenia. Jeśli pisarz prowadzi przy tym reportaż z miejsca ukcji nie stawiając siebie w pozycji jej bezpośredniego uczestnika, to