PTDC0076

i

Ryc. 18. Miecz Z grobu 20A z Wesołek. Wg M. Biborskiego

Ryc. 17. Miecze w pochwach

0    dzwonowatym wylocie.

1    - Wederath, grób 1726;

2    - Kory lnica, grób 4.

Wg A. Haffnera (I), rys. P. Luczkicwicz (2)

znaczenie symboliczne, jako atrybut przynależności do określonej kasty czy klasy wojowników. W ten sposób, jako wyposażenie symboliczne, tzw. obrządek pars pro loto\ można też interpretować pochówki pozbawione militariów a zawierające ostrogę lub ostrogi. Szacowanie liczby jeźdźców na podstawie samych tylko inwentarzy z ostrogami może być więc nie do końca prawdziwe. Przykłady nomadów z tej samej epoki w skazują, że koniem można skutecznie kierować samymi stopami.

Zupełnie drugorzędną rolę w uzbrojeniu plemion germańskich odgrywał luk. Tylko 1% wszystkich znalezisk grotów z obszaru kultury przeworskiej można zidentyfikować jako groty strzał. Oczywiście pojawia się znów problem grotów z surowców organicznych, jednak w lokalnych materiałach archeologicznych nie ma żadnych dowodów na ich stosowanie. Musiałoby przy tym też chodzić tylko i wyłącznie o broń myśliwską, gdyż skuteczność takiego grotu przeciwko tarczy wykonanej z desek była najpew niej żadna.

We w schodniej części Barbaricum w młodszym okresie przedrzymskim powstał własny model uzbrojenia, z wieloma własnymi typami militariów (umba koliste, wiele rodzajów grotów, niektóre typy mieczy obosiecznych, miecze jednosieczne), i swoistą strukturą, w znacznym stopniu odzwierciedlający jednak wzorce celtyckie. Interkulturowe kontakty miejscowej ludności były bardzo różnorodne, z całą pewnością jednak oddziaływania kultury lateńskiej (i to przecież nie tylko na analizowanej tu płaszczyźnie militarnej) były najsilniejsze i najważniejsze. Szybka i szczególnie chętna recepcja obcych wzorców widoczna jest przy tym przede wszystkim w odniesieniu do najwyższych warstw wojowników: upodabniają się zarówno symbole statusu i znaczenia, jak również i sam obraz ciężko (i w pełni) uzbrojonej elity.

⁵ Termin ten. przejęty z nauk religioznawczych i następnie pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku zaadaptowany dla potrzeb archeologii, używany jest zazwy czaj na określenie wyposażenia częściowego, w który m obecność jednego przedmiotu w grobie ma symbolizować pewną większą całość, lub - w sferze idei - pozycję społeczną właściciela. Doskonałym i wielokrotnie cytowanym przykładem są groby z wozami z okresu halsztackiego, w których obecność wozu symbolizowana była przez niewielkie ich części oraz fragmenty rzędu końskiego. Na tę samą 140    „symboliczną obecność" wskazywać mogą znajdowane w grobach same tylko pochwy mieczy lub nity umb.