PTDC0073

Ryc. 15. Elementy wyposażenia popielnicowego grobu 40 : Masowa (kat. 7.1-10).

Fot. P. Maciuk

Rekonstruując uzbrojenie w danej epoce dokonuje się wyboru tylko elementów pewnie datowanych, pozostawiając poza polem obserwacji znaczną nieraz część materiału, której nie można datować wystarczająco precyzyjnie.

Rozważania odnośnie schyłku młodszego okresu przedrzymskiego można oprzeć zaledw ie na 160 dobrze datowanych inwentarzach grobowych, które zostały tu potraktowane jako drużyna składająca się ze 160 wojowników. 16 z nich dysponowało kompletnym zestawem uzbrojenia (miecz + tarcza + włócznia), 11 dalszych miało jeszcze dodatkowy oszczep. Można ich więc potraktow ać jako 27-osobową elitę - jądro drużyny. 3 kolejni woje na podstawie ostróg identyfikowani są jako jeźdźcy, można ich zatem nazwać przywódcami drużyny.'15 ludzi uzbrojonych było w miecz i tarczę, a dowodził nimi inny „oficer” na koniu. Tylko 7 mężczyzn posiadało jako uzbrojenie miecz i włócznię. 2 z nich miało dodatkowy oszczep lub drugą włócznię. Obecność ostróg w jednym z grobów wskazuje, że i oni mieli swojego przywódcę. Sam miecz stanowił wyposażenie 13 wojowników, przy czym nie było w śród nich żadnego konnego. 33 kolejnych (w tym jeden konny) uzbrojonych było we włócznię i tarczę. 11 z nich miało przy tym dodatkową broń drzewcową (włócznię lub oszczep). 9 ludzi należałoby określić mianem odwodu, gdyż ich jedynym uzbrojeniem była tarcza - logicznym uzupełnieniem były by tu włócznie lub oszczepy z grotami wykonanymi z kości lub rogu. Nieoczekiwanie w tej grupie znalazło się aż dwóch „oficerów”, co dowodzi wielkiego znaczenia rezerwy strategicznej. Podstawę opisyw anej drużyny stanowił jednak słabo uzbrojony gmin: 44 ludzi uzbrojonych jedy nie we włócznię oraz 14 dalszych z dodatkowym oszczepem. Rozkazy pierwszej grupie wydawało dwóch konnych, drugą dowodził jeden jeździec. Podliczając te dane. w drużynie składającej się ze 160 osób byłoby 14 konnych („oficerów”) oraz 146 piechurów. Określając skład osobowy według kategorii uzbrojenia w drużynie służyło (por. tab. 1)41% „mieczników”, 22.5% „tarczowników" oraz 36.5% „w łóczników”.

Pod koniec młodszego okresu przedrzy mskiego znacznie intensyfikują się kontakty między elitami germańskimi i celtyckimi. W obydw u środow iskach w idoczne są (i to najczęściej rów nocześnic) te same trendy. Proces akulturacji, lub w tym konkretnym wypadku celty zacji. najwyższych warstw Germanów zaznaczał się przede wszystkim upodobnieniem symbolów statusu społecznego i militarnego, a więc zewnętrznych atrybutów własnej pozycji, czego najlepszym przykładem mogą być miecze obosieczne. Nie chodziło już tylko o miecz sam w sobie, lecz o jego określony typ. „Moda” na pewne kategorie militariów, jaka panowała na obszarach kultury lateńskiej, praktycznie natychmiast rozprzestrzeniała się w środowisku wyższych warstw germańskich. Recepcja obcych wzorców łączyła się najczęściej z kontaktami osobistymi i mobilnością grup ludzkich w skali mikro- lub makroregionalncj, czego przykładem może być pochód Ariowista w kierunku Renu i jego wojny w Galii, czy rozpoczynający się już. w fazie A_x, wielokrotnie opisywany proces przesiedlania się części ludności kultury przeworskiej na zachód, w międzyrzecze środkowej Łaby i Soławy oraz do Hesji (Wctterau).

137