i.,>rektury zaburzonych zachowań przez opty-, lodowiska społecznego zawarta w Spó-^nickuńczym modelu rehabilitacji wydaje się ^„Łająca w obliczu utrwalonych zachowań r^"^-nvch mających źródła w doznanych urazach ^Snych. przeżyciach traumatycznych lub niepra-^*2 kształtującej się osobowości. Niektóre kon-d'- -socjalizacji nawiązują zatem do psychotera-^rowadzajac tym samym istotę rehabilitacji do le-urazów za pomocą środków psychologicznych. l’;V rehabilitacja osoby z zaburzeniami zachowa-'^"obejmuje zmianę jej postawy wobec samej siebie r;Vasnych trudności życiowych oraz wobec innych i 1 j co jest możliwe dzięki takim mechanizmom. Ik odreagowanie emocjonalne, podtrzymanie cmoknę, zdobywanie nowych doświadczeń emocjo-ralnwh Psychoterapeutyczny model resocjalizacji r;e uwzględnia jednak, zdaniem jego krytyków, istoty -achowań destrukcyjnych. których źródło tkwi w nie-rawidłowym procesie socjalizacji. Z tego powodu zaiwania dewiacyjne społecznie są oporne na różne •iy psychoterapii. Ich korygowanie i eliminowane może polegać jedynie na uczeniu się zachowań prospołecznych w warunkach najbardziej zbliżonych do naturalnego środowiska wychowawczego. Soćja-Itzacyiny model rehabilitacji kładzie więc nacisk na modelowanie zachowań pożądanych, odgrywanie ważnych i doniosl>'ch wychowawczo ról społecznych, wzmacnianie umiejętności społecznych oraz na naukę szkolną.
Systemowe podejście do korcktury zachowań destrukcyjnych nawiązuje do interakcyjnej koncepcji --■dostosowania społecznego. Zgodnie z nią. zachowania dewiacyjne są funkcją wielu Wzajemnie pokazanych czynników społecznych i psychicznych, rnadto zjawisko to nie jest jednorodne w warstwie etiologii i symptomów. Metodyka zróżnicowali wpływów korekcyjnych staje się podstawa przesłanką poszczególnych systemowych kon-: resocjalizacji. Zawsze jednak wskazują one. na proces leczenia zaburzeń zachowania składa >■ działalność opiekuńcza, wychowawcza i terapeutyczna.
Aktywność opiekuńcza polega na stwarzaniu ta-1 n warunków, które umożliwiają dzieciom nieprzy-- cwanym społecznie zaspokajanie potrzeb pod-rwo.sych (potrzeb życia) oraz potrzeb warunku-y^' pomyślny rozwój osobisty (potrzeb rozwoju), •‘■czność uwzględnienia psychoterapii w proce-rehabilitacji jest dyktowana przez stan zdro-z* ps-vchicznego osób z zaburzeniami zachowania.
^ poczucia sensu życia, nadpobudliwość psycho-. ' . ■' ,Vd n>ska samoocena, obniżona samokontrola .'powe objawy zaburzeń wymagających interwen-rehabilitacja społeczna
lecznyeh. chód,.i lu prz^ mc. uwewnętrznienie ^ l 0 NS7ch wartości i norm SDoleJnwhT*0* podstaw°-się zachowań pożadanwh * 7^ Proces<n''1 uc«nia "■ijamc nicposTOralnwJ SjSj!
chowanie , . ycn ccch mdywidualnych. Wv-™°W™f kon«mru]e się wówczas na ujawnieniu
' WykorzysUnlu potencjału roz-wolowego osoby n.edostosowanej społecznic, jej ak-
rÓW‘ Z<!0 n0Ścl 1 Wonności, które zostały zaniedbane w konsekwencji procesu wykolejania się spo
łeczncgo.
Celowośclowy proces korygowania zaburzeń zachowania. określany jako resocjalizacja, rewalidacja społeczna lub rehabilitacja, pozostaje w opozycji do środków represyjnych stosowanych względem nieletnich dewiantów, zwłaszcza sprawców przestępstw. Obydwie formy kontroli społecznej różnią się celami i preferowanymi mechanizmami zmiany. Strategia zahamowania aktywności dewiacyjnej przy użyciu środków karno-poprawczych sprowadza się przede wszystkim do izolowania, które wiąże się z rozmaitymi dolegliwościami. W modelu represyjnym izolacja służy ochronie społeczeństwa przed szkodliwym działaniem sprawcy i wraz z dodatkowymi i dokuczliwymi ograniczeniami ma spowodować jego zastraszenie po to. by zniechęcić go do kontynuowania dotychczasowego stylu życia.
Szczegółowe koncepcje rehabilitacji mieszczące się w wyżej zarysowanych modelach myślenia na temat korektury zaburzeń zachowania różnią się co do sposobów i warunków mod>f,kacji zachowama człowieka. Sd zwykle wyrazem na istotę niedostosowania spoiccznejo t tego euo-logię-
warszawa W
"*■ Tam SSL **
• WALKENHOKSTPH. li )
weiler KtftfZYSA SW***