100°ó - dla destylatu zbożowego i ziemniaczanego oraz 0,02 g/dm3 etylowego 100% - dla destylatu mieszanego i owocowego. Nie nor* PPje się zawartości fuzli, alkoholu metylowego i cyjanowodoru, jeżeli nie ■Jneznaczonc do produkcji okowit (wódek naturalnych) lub octu. Obecność pWuralu jest niedopuszczalna w destylacie przeznaczonym do produkcji octu, P pozostałych destylatach nie normalizuje się.
Spirytus rektyfikowany może być zwykły, wyborowy i luksusowy. Spirytus powinien być bezbarwny, bez osadu i zanieczyszczeń mineralnych. Zapach i smak spirytusu określa się na swoisty, czystego alkoholu etylowego, łagodny łub bardzo łagodny, charakterystyczny dla danego surowca. Moc spirytusu zwykłego wynosi nie mniej niż 96.0% obj., a spirytusu wyborowego i luksusowego nie mniej niż 96,5% obj. Zawartość aldehydów i fuzli powinna być nie większa niż 0.005 g/dnr' (dla spirytusu zwykłego), 0,002 g/dnr (dla spirytusu wyborowego) i 0,001 g/dnr (dla spirytusu luksusowego). Zawartość kwasów przyjmuje się do 0.02 g/dnr (dla spirytusu zwykłego) i 0,015 g/dnr dla spirytusu wyborowego i luksusowego. Zaw artość estrów' jest dopuszczalna w ilości nie większej niż 0.05 g/dnr dla spirytusu zwykłego i 0,03 g/dm3 dla spirytusu wyborowego i luksusowego. Alkohol metylowy może występować w spirytusie zwykłym i wyborowym na poziomie 0,05 g/dm3, a w spirytusie luksusowym w ilości 0,03 g/dm3. W żadnym spirytusie obecność furfuralu jest niedopuszczalna.
Część praktyczna
Celem części praktycznej jest ocena jakości różnych próbek spirytusu surowego (destylatu rolniczego) i spirytusu rektyfikowanego. Zakres części praktycznej obejmuje oznaczenie podstawowych parametrów fizykochemicznych zakodowanych próbek spirytusu oraz porównanie uzyskanych wyników z wymaganiami fizykochemicznymi destylatów rolniczych i spirytusu rektyfikowanego zawartych w aktualnych Polskich Normach.
Oznaczenie mocy spirytusu
Moc spirytusu, to jest zawartość w nim alkoholu etylowego, oznacza się jedną z dwóch metod:
• przy użyciu alkoholomierza,
• przy użyciu piknometru (metoda odwoławcza).
Wskazania alkoholomierza (areometru Trallesa) nazywamy stopniami Irallesa [°Tr]. Wyrażają one zawartość alkoholu etylowego w procentach ob-ętościow'ych [% obj.]. Na przykład: moc 92% oznacza, że w 100 cm3 roztworu najduje się 92 cm3 alkoholu etylowego. Objętość alkoholu etylowego zależy od unperatury. W Polsce moc spirytusu oznacza się w temperaturze 20°C. Jeżeli
pomiar mocy byl wykonany w innej temperaturze, to wynik oznacza moc pozorną, którą należy skorygować, korzystając z wzorcowych tablic alkoholomctrycz-nych.
W metodzie piknomctrycznej oznacza się gęstość badanej próbki spirytusu w temperaturze 20°C. Gęstość ta odpowiada określonej mocy próbki. Oznaczenie gęstości polega na pomiarze masy spirytusu wypełniającego piknometr oraz masy wody wypełniającej ten sam piknometr. Następnie oblicza się iloraz tych wielkości. Obliczona gęstość odpowiada określonej mocy, którą odczytuje się i użytkowych tablic alkoholometrycznych.
Wykonanie oznaczenia
Spirytus starannie wymieszać w naczyniu i przelać do cylindra po ściance
cylindra. Alkoholomierz powoli zanurzać w cylindrze ze spirytusem, trzymając go za górną część trzpienia. W czasie pomiaru cylinder ze spirytusem powinien być ustawiony pionowo, a alkoholomierz nie powinien dotykać ścianek i dna cylindra.
Wskazania alkoholomierza odczytywać, po ustaleniu się temperatury cieczy, zgodnie z dolną linią menisku. Następnie oznaczyć temperaturę pomiaru z dokładnością do ±0,5°C. Po odczytaniu wskazań alkoholomierza i termometru odczytać moc rzeczywistą spirytusu, korzystając z wzorcowych tablic alkoholometrycznych. fi
Oznaczenie kwasowości
Zasada metody polega na zobojętnieniu związków o charakterze kwaśnym występujących w spirytusie przez zmiareczkowanie ich roztworem wodorotlenku sodu wobec fenoloftaleiny.
Do kolby kulistej o pojemności 500 cm3 odmierzyć pipetą 100 cm3 badanego spirytusu, następnie dodać do tej samej kolby 100 cm3 wody destylowanej i kilka kawałków porcelanki. Kolbę z roztworem umieścić w łaźni wodnej i połączyć z pionowo ustawioną chłodnicą. Gotować pod chłodnicą przez 0,5 godziny. Po tym czasie zabezpieczyć wylot chłodnicy rurką z wapnem sodowanym. Następnie usunąć łaźnię (nie odłączając kolby od chłodnicy), schłodzić zawartość kolby, podstawiając miskę z zimną wodą. Po schłodzeniu odłączyć kolbę od chłodnicy, dodać do roztworu 0,5 cm3 roztworu fenoloftaleiny i zmiareczkować 0,1-molowym roztworem wodorotlenku sodu do uzyskania różowego zabarwienia, nieznikającego przez 15 sekund.
Kwasowość spirytusu (K) wyrazić w gramach kwasu octowego na 1 din3 spirytusu 100% obj., korzystając ze wzoru: