Scan0023

3. STYL ŻYC IA I ZACHOWANIA ZDROWOTNE.

.Styl życia i zachowania zdrowotne z punktu widzenia zdrowia to problemy najwyższej wagi, Ponieważ poddają się kontroli i modyfikacji czynników związanych ze zdrowiem, powinnyśmy je zmieniać tak, by służyły zdrowiu, dobręmu samopoczuciu i czerpaniu radości z życia.

Według Masiny styl życia to wzory wyborów zachowań spośród alternatywnych możliwości, jakie dostępne są ludziom w zależności od icli sytuacji społeczno -ekonomicznej i łatwości z jaką są w stanie przedłożyć określone zachowania na inne.

Zachów ania zdrowotne zaś to każde działanie świadomie podjęte przez jednostkę, niezależnie od jej faktycznego i postrzeganego stanu zdrowia w celu promowania, ochrony i zachowania zdrowia, bez względu na to, czy jest ono skuteczne, czy też nic.

Zachowania zdrowotne składając się na styl życia powodują pozytywne -sprzyjające zdrowiu łub negatywne - szkodliwe skutki zdrowotne w sposób pośredni lub bezpośredni.

Pierwszo, pro-zdrowotne to:    aktywność fizyczna, właściwe odżywianie,

umiejętność radzenia sobie zc stresem, higiena osobista i otoczenia, zachowanie bezpieczeństwa.

Do negatywnych zachowań należy zaliczyć:    palenie papierosów, nadmierne

spożywanie alkoholu, nadużywanie leków, używanie narkotyków i innych używek, brak wł aśeiwego wypoczynku.

Do zmiany zachowań na rzecz zdrowia dochodzi'zazwyczaj, kiedy człowiek spostrzega, żc dotychczasowe postępowanie czynią go podatnym na choroby oraz gdy są widoczne korzyści zdrowotne z podjętych działań.

tf

V

44

2, AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

W celu poprawy, względnie utrzymania zdrowia niezbędna jest systematyczna aktywność fizyczna i odpowiedni dla każdego organizmu jej poziom.

Aktywność fizyczna - aktywność ruchowa to wysiłek fizyczny, czyli praca mięśni szkieletowych wraz z całym zespoleni towarzyszących jej czynnościowych zmian ustrojowych (Kozłowski 1995).

Aktywność fizyczna — lo każda praca wykonana przez mięśnie szkieletowe, charakteryzująca się ponadspoczynkowym wydatkiem energetycznym (Caspersen 1985).

I. ROLA I ZNACZENIE.

Jest podstawowym składnikiem zdrowego stylu życia, ważnym determinantem sprawności i wydolności fizycznej. Jej niedostatek, ale również i nadmiar może być przyczyną wielu chorób i zaburzeń w organizmie.

Istnieją dostatecznie udowodnione dane na to, że systematyczna aktywność ruchowa ma wpływ na:

1, Poprawę lub zachowanie zadowalającego poziomu sprawności i wydolności fizycznej.

2,. Ekonomizację czynności serca ( wolniejsza praca w spoczynku i mniejsze przyspieszenie podczas wysiłku).

3. Zmniejszenie szansy zachorowania na chorobę niedokrwienną serca.

'1. Zbilansowanie przyjmowania i wydatkowania energii, co powoduje zachowanie optymalnej masy ciała i przeciwdziała postępowi chorób przemiany materii.

5.    Korzystne zmiąny w układzie ruchu.

6.    Wzrost poziomu nieswoistej odporności przeciw zakaźnej.

7.    Uzyskanie równowagi psychicznej i przeciwdziałanie naporowi frustracji.

Rola i znaczenie systematycznej aktywności ruchowej w kształtowaniu zdrowia ma zatem uzasadnienie naukowe. Tym niemniej wiele osób dorosłych ciągle .zadaje pytanie, czy nie za późno na rozpoczęcie systematycznych ćwiczeń fizycznych ? Doświadczenia wskazują, że praktycznie nigdy nic jest za późno na starania o poprawę stanu zdrowia. Wiadomo, im później tym efekty będą mniejsze i wolniej będziemy je zauważać. Oby nie za późno i dopiero wtedy, kiedy zwiększony ruch wykorzystuje się jako rehabilitację po przebytych chorobach.

Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że stosowanie wysiłku fizycznego u ludzi dorosłych i jego zalecanie łączy się z określonym ryzykiem dla zdrowia.

-15