scan026

nych, zaczyna się jc traktować jako surowice. Zwierzęta przeznaczone na żywność są przetwarzane jak towary przemysłowe.

Kolejna olbrzymia fabryka budowana obecnie w Północnej Karolinie zajmować będzie 150 000 hektarów, a zatrudniać jedynie 1000 osób—jednego człowieka na 15 hektarów ziemi. Siew. nawożenie i zbiory przeprowadzać się będzie przy użyciu maszyn, także samolotów. Uzyska się w ten sposób paszę dla 50 000 sztuk bydła i trzody (...) zwierzęta te nigdy nic będą miały kontaktu z ziemią. Będą hodowane, karmione aż do osiągnięcia wieku dojrzałego w specjalnie zaprojektowanych zagrodach.

(Susan George, /Iow t/w Oilwr llalf Dies)

Ta degradacja zwierząt, która ma swoją teoretyczną i ekonomiczną historię, jest częścią tego samego procesu, za sprawą którego ludzie zostali sprowadzeni do izolowanych jednostek produkcyjnych i konsumujących. Rzeczywiście, w owym czasie stosunek do zwierząt był prefiguracją stosunku do człowieka. Mcchan i styczny stosunek do wydajności pracy zwierząt przeniesiono później na robotników. F.W. Taylor — rozwinął „tayloryzm”, badania czaso-wo-mchowc i „naukowe” kierowanie przemysłem zaproponował, by „praca była tak głupia i jednostajna, aby robotnik bardziej przypominał swą konstrukcją umysłową wołu niż jakikolwiek inny gatunek”. Niemal wszystkie współczesne techniki społecznego uwarunkowania były po raz pierwszy ustanowione pr/.y wykorzystaniu doświadczeń ze zwierzętami. Podobnie było również z tak zwanym testowaniem inteligencji. Obecnie bchawioryści, jak na przykład Skinner, sprowadzają pojęcie człowieka do tego, co uda im się wywnioskować ze sztucznych testów przeprowadzanych na zwierzętach.

Ale czyż nie istnieje sposób, by liczba zwierząt, zamiast się zmniejszać, stale zwiększała się? Nigdy nie było tyle domowych ulubieńców [/;c/.v], ile można obecnie znaleźć w miastach najbogatszych krajów. Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych mieszka przynajmniej czterdzieści milionów psów, czterdzieści milionów kotów, piętnaście milionów ptaków w klatkach oraz dziesięć milionów innych domowych zwierząt.

Dawniej rodziny — ze wszystkich klas społecznych — trzymały udomowione zwierzęta, ponieważ służyły one celom użytkowym — psy do pilnowania i polowania, koty do polowania na myszy itd. Zwyczaj trzymania zwierząt bez względu na ich użyteczność, trzymanie, dokładnie rzecz biorąc, właśnie ulubieńców i pociech \j)els] (w XVI wieku słowo to zwykle odnosiło się do jagnięcia wykarmionego przez człowieka), jest zjawiskiem współczesnym i jeśli idzie o społeczną skalę, w jakiej występuje obecnie — wyjątkiem. Stanowi to część powszechnego, a zarazem indywidualnego procesu wycofywania się w obszar małej rodziny, ozdobionej pamiątkami z zewnętrznego świata czy wyposażonej w nic — co stanowi wyróżniającą cechę społeczeństw konsumpcyjnych.

Życie w obszarze malej rodziny nic zapewnia ulubieńcom przestrzeni, dostępu do ziemi i innych zwierząt, odczuwania zmieniających się pór roku, naturalnych temperatur itp. Ulubieńca sterylizuje się lub pozbawia możliwości seksualnych kontaktów, w sposób znaczący ogranicza mu ilość ruchu, a także karmi specjalnie spreparowanym pokarmem. Mamy tu do czynienia z materialnym wymiarem tego, co odkrywamy za truizmem, mówiącym, że ulubieńcy zaczynają przypominać swoich panów i panie. Zwierzęta stają się wytworem sposobu życia ich właścicieli.

21