skanuj0006

o I...J aktualnych problemach społecznych, ekonomicznych lub politycznych, a także korespondencje z kraju i zagranicy [...]. Granice między obu tymi odmianami były płynni [...]. I tu, i lam stałym elementem numeru był tzw. felieton lub odcinek (odcięta linia dolna część kolumny), gdzie drukowano powieści nowele i opowiadania, dalej recenzje I...J, wreszcie cotygodniowe pogawędki o aktualnych wydarzeniach [...]. Pogawędki takie, rozmaite pod względem tematyki i ujęcia kompozycyjnego, swobodnie przeskakujące a spraw poważnych na błahe, łączące refleksję dydaktyczną z satyrą i żartem nazywano również felietonami lub „kronikami”. Posługiwano się w nich chętnie fikcją literacką I...J: czasem używano w felietonach formy wierszowej. Fclielonistyką zajmowali się niemal wszyscy najwy bitniejsi pisarze tej epoki. (...]

Tygodniki lub dwutygodniki [...] posiadały w gruncie rzeczy zawartość podobną do działu publicystycznego i felietonowego ..gazet politycznych" [...].

Heni} i. Markiewicz 116|

Sztuka: realizm, utylitaryzm, naturalizm

Realiści ukazują prawdę i przekazują wiedzę

Od początku istnienia francuska Akademia Sztuk Pięknych organizowała salony, na których artyści wystawiali woje prace. W ten sposób narzuciła francuskiemu środowisku artystycznemu surowe zasady i ograniczenia. Przeciwko leniu dyktatowi wystąpili pisarze.

Charles Cilcyrc Wit-c/ór (Su amur złudzenia j, isu,    p'»taz pclcn piKiycku h alegorii

Adolphe William Uouguctcuu Narodzin) Wenus. 1879

Barwy epoki

artyści, krytycy sztuki i dziennikarze nazywający siebie realistami. którzy próbowali przybliżyć sztukę do codziennego życia społeczeństwa. Chcieli ..ukazywać prawdę", to znaczy uznawać istniejącą rzeczywistość za najważniejsze źródło artystycznej inspiracji. Życie codzienne zostało więc podniesione do rangi przedmiotu artystycznego. [...1 Pojęcie realizm pojawiło się w 1836 roku w tekście pióra krytyka sztuki Gustave'a Planchc. który formę realistyczną przeciwstawiał reprezentantom ..wysublimowanego piękna" (...).

Malarze realizmu zrezygnowali z tradycyjnych lematów malarskich, takich jak religia. mitologia czy historia, i zw rócili swoją uwagę na toczące się wokół nich życie i na jego społeczne uwarunkowania.

Jacek Dębicki. Je-inhanęoiś Favrc. Dicinch Griincwild Antonio

lilipc ftmsrucl [22]

Pokolenie Chmielowskiego sądziło, że dość wystrzegać się fantastyki i dobrze orientować się we współczesnej wiedzy o św ięcie i społeczeństwie, aby być realistą; realizm bowiem stanowił najważniejszy postulat każdej artystycznej działalności. Prze/ realizm rozumiano zaś sumę obserwacji dających się sprawdzić i zweryfikować dośw iadczeniem każdego odbiorcy literatury' f...l.

Jednym słowem, pojęcie realizmu [...] sprowadzić można do zasady prawdopodobieństwa przedstawianej w sztuce rzeczywistości.

'    Tomas? Weiss |4]

I 1 Obejrzyj zamieszczone tu i na kolejnych stronach reprodukcje dzieł sztuki (przeczytaj podpisy). Wymień kilka cech odróżniających malarstwo realistyczne od akademickiego. Zaproponuj choćby po jednym synonimie obu określeń.

Przeczytaj również obszerne fragmenty felietonu Bolesława Prusa na temat sztuki na s. 228.”