Wskazówki bibliograficznc
302 ważniejsze z nich (w kolejności od ujęć naukowych do popularnych) to:
Z. Klemensiewicz, T. Lehr-Spławiński, S. Urbańczyk, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1955; wyd. 2, Warszawa 1964; wyd. 3, Warszawa 1965;
S. Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1971; wyd. 2, Warszawa 1973;
W. Kuraszkiewicz, Podstawowe wiadomości z gramatyki historycznej języka polskiego z wyborem tekstów staropolskich do ćwiczeń, Warszawa 1970; wyd. 2: Gramatyka historyczna języka polskiego. Podstawowe wiadomości z wyborem tekstów staropolskich do ćwiczeń, Warszawa 1972.
Historię stylów polszczyzny pisanej do początków XX wieku (do Młodej Polski) przedstawia godna szczególnego polecenia synteza:
T. Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław - Warszawa — Kraków - Gdańsk - Łódź 1984.
Zainteresowanych dawnymi tekstami odeślemy do stosownych antologii. Ze względu na sposób udostępnienia zabytków językowych najbardziej godne polecenia są:
W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław —Warszawa —Kraków —Gdańsk—Łódź 1984;
W. Taszycki, Najdawniejsze zabytki języka polskiego, Kraków' 1927; wyd. 2, Wrocław 1950; wyd. 3, Wrocław 1951; wyd. 4. rozszerzone, Wrocław —Warszawa —Kraków 1967; wyd. 5, powtórnie rozszerzone, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1976.
Pewnego przygotowania wymaga natomiast korzystanie z antologii, które zawierają wyłącznie teksty w transliteracji, a więc z zachowaniem (jak najściślejszym) daw-nej pisowni:
S. Vrtel-Wierczyński, Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do r. 1543, Lwów 1930; wyd. 2, Warszawa 1950; wyd. 3, rozszerzone i uzupełnione, Warszawa 1963; wyd. 4, Warszawa 1969; wyd. 5, Warszawa 1977;
W. Taszycki, Wybór tekstów staropolskich XVI-XVIII wieku, Lwów 1928; wyd. 2, Warszawa 1955; wyd. 3, rozszerzone. Warszawa 1969;
S. Borawski, A. Furdal, Wybór tekstów do historii języka polskiego. Warszawa 1980.
Ze względu na epokę nie sprawia już tych trudności antologia tekstów nowopolskich:
T. Skubalanka, M. Woj tak, Wybór tekstów nowopolskich z XVI1I-XX wieku, Lublin 1978.
Niniejsze wskazówki bibliograficzne zamkniemy listą prac naukowych (monografii, artykułów iip.) - w części są to prace autora niniejszej książki które (oczywiście oprócz wymienionych syntez) były szczególnie pomocne przy jej opracowaniu; niektóre z nich zawierają uzasadnienie stanowiska w kwestiach spornych, w których brak dotychczas jednego, powszechnie przyjętego poglądu historyków języka; większość prac autora przedstawia wyniki jego własnych badań, wyzyskane w niniejszym opracowaniu:
M. Karaś, Najdawniejsze zapożyczenia obce w języku polskim, [w:] Studia indoeuropejskie, Wrocław —Warszawa —Kraków—Gdańsk 1972, s. 79-85;
W. Kuraszkiewicz, Pochodzenie polskiego języka literackiego w świetle wyników dialektologii historycznej, Wrocław 1953;
T. Lehr-Spławiński, Element prasłowiański w dzisiejszym słownictwie polskim, [w:] Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby. t. 2, Kraków 1938, s. 469-481;
T. Lewaszkiewicz, B. Walczak, H. Zgółkowa, Cyprian Kamil Norwid jako lingwista i filolog, Studia Polonistyczne X1/XII, 1984, s. 165-204;
E. Linta, Wyrazy polskiego pochodzenia w języku rumuńskim, Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk 1974;
M. R. Mayenowa, Wstęp, [w:] Ludzie Oświecenia o języku i stylu, pod red. M. R. Mayenowej, t. 1, Warszawa 1958, s. 5-47;
W. R. Rzepka, Odbicie historii narodu polskiego »v dziejach rozwoju języka ojczystego, Nurt 10. 1971, s. 28-38;
W. R. Rzepka, B. Walczak, Tendencje rozwojowe współczesne, polszczyzny, Nurt 10, 1979, wkładka nlb.;
W. R. Rzepka, B. Walczak, Styl i język u* utworach staropolskich, Nurt 10, 1979, s. 27-29;
W. R. Rzepka, B. Walczak, Z badań nad słowotwórstwen Żeromskiego. For manty -isko, -iszczę, Zeszyty Naukowe Wydziałi