Skan

zapobiegania niesprawiedliwości tego świata jest nauka społeczna Kościoła i Encykliki papieskie.

Podstawą rozwoju osoby ludzkiej jest wymiana z innymi i diatog z braćmi, dzięki czemu człowiek rozwija swoje możliwości i odpowiada na swoje powołanie. Osoba ludzka jest i powinna być zasadą, celem i podmiotem wszystkich „urządzeń społecznych.”

To nauka społeczna Kościoła wypracowała zasadę pomocniczości inaczej zwaną zasadą subsydiarności, według której społeczność wyższego rzędu (państwo) nie powinna ingerować w społeczności niższego rzędu (rodzina, stowarzyszenia, samorządy), pozbawiając ją kompetencji i możliwości działania, lecz raczej powinna wspierać ją w razie konieczności i pomóc jej w koordynacji jej działań z działaniami innych grup społecznych, dla dobra wspólnego

Tak więc zasada pomocniczości jest przeciwna wszelkim formom centralizmu, wyznacza granice interwencji Państwa, zmierza do zharmonizowania relacji między instytucjami a społecznościami w tworzeniu dobra wspólnego.

Zgodnie z nauką społeczną Kościoła, dobro wspólne domaga się roztropności, w szczególności od tych, którym powierzono sprawowanie władzy.

Opiera się na trzech istotnych elementach:

•    zakłada poszanowanie osoby jako takiej,

■ domaga się, dobrobytu społecznego i rozwoju społeczności.

*    stanowi pokój czyli trwałość i bezpieczeństwo sprawiedliwego porządku.

W związku z kształtowaniem nowego podejścia do polityki społecznej, trzeba z tych korzeni czerpać kierując się następującą myślą:

„nie żyjcie dla siebie w przekonaniu, iż jesteście już usprawiedliwieni, ale gromadząc się razem, szukajcie tego, co pożyteczne dla wszystkich” (z listu przypisywanego Barnabie 4, 10).

Raporty o stanie pomocy społecznej w świecie

Coraz częściej docierają do nas niepokojące raporty organizacji, międzynarodowych (m.in. ONZ ) wskazujące na stale szerzącą się nędzę i rosnącą dysproporcję w podziale dóbr .

Od roku 1980 do kryzysu lat 1997/1998 można zaobserwować znaczny rozwój gospodarczy w blisko 15 krajach i wzrost zarobków 1/4 populacji świata.

Równocześnie jednak 100 innych krajów doświadczało recesji lub zastoju ekonomicznego, co spowodowało spadek dochodów u innej 1/4 populacji świata. W przededniu XXI w. blisko 25% ludzkości żyje w absolutnej biedzie. Ta liczba stale wzrasta.

Według Programu ONZ ds. Rozwoju 20% najbiedniejszych ludzi na Ziemi musi dzisiaj dzielić między siebie nędzną cząstkę, tj. 1,1% rocznych dochodów świata, podczas gdy w 1991 r. było to jeszcze 1,4%, a w roku 1960 - 2,3%.

•    130 mld dolnrów potrzeba, by każdy biedny na świecie miał dach nad głową, zdrową żywność i zapewnione warunki sanitarne,

•    133 mld dolarów lo bogactwo 10 największych fortun świata,

•    920 mld dolarów rocznie wydaje się na zbrojenia,

•    800 min osób cierpi z głodu lub niedożywienia,

•    1 mld nie ma dostępu do usług medycznych, do podstawowej informacji i edukacji,

•    2 mld ludzi nie ma w domach elektryczności,

•    80% ludności świata jest pozbawiona podstawowych środków telekomunikacyjnych.

Mimo wszystko zdumiewa brak często elementarnych więzi wspólnotowych związanych z tym ograniczeń w dostępie do oświaty, ochrony zdrowia i kultury. Może jest to wynikiem tego, że zbyt mały procent społeczeństw w krajach dobrobytu rozumie dzisiaj idee solidaryzmu i konieczności uczestniczenia bezpośredniego i bezinteresownego w procesach integracji społecznej i regulacji potrzeb wspólnotowych.

Często obserwujemy zawężenie własnego udziału wyłącznie do płacenia podatków i zdanie się na Państwo jako zasadniczego dystrybutora świadczeń.

Przyszłość jak widać nie kształtuje się zbyt optymistycznie. Na Północy w większości bogatych krajów nie rodzą się już dzieci, na Południu 2/3 ludzkości świata cierpi biedę absolutną, a średnia życia wynosi tu 15 lat.

Federico Mayor, dyrektor generalny UNESCO, powiedział, że dopiero teraz zaczynamy zdawać sobie sprawę, że narażamy przyszłe pokolenia na niebezpieczeństwo pozbawienia ich surowców, a co za tym idzie, ludzkich praw do rozwoju. Stawia też pytanie „kto nauczy ludzkość dojrzałości panowania nad sobą".

O przyszłości i wolności będzie można mówić wtedy, kiedy nastąpi sprawiedliwy podział bogactwa i zwiększy się integracja ekonomiczna i społeczna grup marginalizowanych.

W dzień 17 października ogłoszonym przed kilku laty przez ONZ Dniem Przeciwdziałania Wszelkiej Nędzy opublikowany został raport, który przedstawia sytuację krajów byłego bloku komunistycznego. Odnotowuje się gwałtowny spadek wielkości produktu krajowego brutto (PKB) w krajach b. ZSRR, spadek dochodów i płac realnych ludności oraz pogłębianie nierówności w ich podziale.

Według tych danych to 3 główne przyczyny wzrostu ubóstwa w krajach postkomunistycznych (jak widać brak solidaryzmu z tymi krajami może doprowadzić do katastrofy). Od początku 89 r. do 95 r. w tych krajach produkt krajowy brutto (PKB) zmniejszył się średnio o 35% i zmniejszyły się też prace realne.

Najlepsza sytuacja jest w Państwach Europy środkowej (Czechy, Słowacja, Węgry i Polska), gdzie średnio 6% ludności osiąga dochody poniżej granicy

83