54
a)
d)
Rys. 6.6. Dawkowniki stosowane do dozowania reagentów w postaci roztworu i w postaci stałej [7-*-9j:l a) dawkownik dekantujący, b) dawkownik ciśnieniowy z rozpuszczaniem substancji stałej, c) taśmowy! dawkownik substancji sypkich, d) objętościowy dawkownik substancji ziarnistych
55
3g:
Wi
II. Chemiczne i fizykochemiczne metody rozdzielania
b)
stosowane są również inne kwasy, takie jak: fosforowy H3P04, siarkawy H2S03, a także kwasy organiczne, np. octowy CH3COOH. Ścieki alkaliczne można również neutralizować ża pomocą C02 w postaci gazu czystego lub zawartego w gazach spalinowych.
/Neutralizację można prowadzić przez mieszanie ścieków kwaśnych i zasadowyc —jest to metoda najprostsza i najtańsza, ale nie zawsze w jednym zakładzie są ścieki obu rodzajów.
Przykładowy układ oczyszczania ścieków z zastosowaniem procesu neutralizacji przedstawiono schematycznie na rys. 6.4.
Neutralizację ścieków prowadzi się w komorach lub na złożach neutralizujących. Małe ilości ścieków do 400 m3/d neutralizuje się okresowo [6], najczęściej w na przemian
6. Neutralizacja
giys.6.7. Schemat automatycznego dozowania mleka wapiennego: I - doprowadzenie ścieków, 2 - mieszalnik. 8g3 - doprowadzenie wapna, 4 - dozownik, 5 - mechanizm wykonawczy, 6 - opornikowy przekaźnik, gjp - nawrotny rozrusznik magnetyczny, 8 - elektroniczny regulator, 9 - opornikowy przekaźnik-potencjometr z wtórnym przekaźnikiem, 10 - pehametr, 11 - przekaźnik
^pracujących komorach reakcji. Przy większych ilościach ścieków proces prowadzi się gity komorach o działaniu ciągłym.
Do dozowania reagentów stosowane są różnego rodzaju dawkowniki [7 + 9]. Do bardzo prostych dawkowników należy urządzenie Chowanskowo, przedstawione na rys. 6.5. Jest to zbiornik z dozowanym roztworem, w którym znajduje się pływak z elastycznym Ijłrzewodem. Do pływaka przymocowana jest rurka odpowietrzająca i dozująca diafragma. ^Wysokość słupa cieczy nad diafragmą decyduje o tym, czy jest ona otwarta czy zamknięta, |a Więc czy roztwór jest dozowany czy też nie [10].
Najczęściej stosowane są dawkowniki o stałej wielkości dawki, która może być ^regulowana według masy oraz objętości dawkowanej substancji. Ilość dozowanego Iroztworu reguluje się głębokością zanurzenia kalibrowanego otworu (rys. 6.6a), wielkością f ciśnienia, prędkością przepływu (rys. 6.6b). Do dawkowania suspensji mogą być stosowane \pompy nurnikowe, tłokowe i membranowe. Wiele firm zagranicznych oferuje pompy ^.dawkujące roztwór bądź suspensję zarówno o dawce stałej, jak i proporcjonalnej do fjprzepływu.
Dawkowniki mogą mieć regulację automatyczną, półautomatyczną i ręczną. Na I rysunku 6.7 przedstawiono schemat automatycznego dozowania mleka wapiennego, Iwedług projektu WNU WODGEO [11]. W tym układzie podstawowym czynnikiem j* regulującym dawkę reagenta jest pH ścieków w mieszalniku (2). System automatycznego | dozowania wapna [6], stosowany w przypadku oczyszczania ścieków o dużej zmienności | zarówno natężenia przepływu, jak i składu ścieków, przedstawiono na rys. 6.8. Układ