stronyH 49

Podsumowanie

1.    W przeszłości jeziora pełniły rolę obronną i dostarczały pożywieni.i Obecnie najważniejsza jest ich funkcja rekreacyjna.

2.    Jeziora Polski zajmują 0,9% powierzchni kraju.

3.    Największą jeziorność ma Pojezierze Mazurskie.

4.    Najwięcej jezior występuje na Pojezierzu Pomorskim.

5.    Największym jeziorem w Polsce są Sniardwy.

6.    Najgłębszym jeziorem w Polsce jest Hańcza.

7.    Największą kryptodepresją jest dno jeziora Miedwie.

8.    Głębokie jeziora Polski zmieniają pionowy rozkład temperatur w zależ ności od sezonu. Na dnie temperatura zwykle jest stała i wynosi 4°C.

9.    Zlodzenie i rozmarznięcie jezior następuje od brzegów, które oddają energię cieplną wodom jeziornym lub ją od nich odbierają.

Polecenia i pytania kontrolne

1.    Wyjaśnij, dlaczego północna część Polski ma większą jeziorność od reszty kraju.

2.    Omów genezę jezior na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim.

3.    Co to jest kryptodepresją?

4.    Wytłumacz, dlaczego w zimie w głębokich jeziorach woda nad dnem ma temperaturę 4°C.

5.    Co to jest termoklina?

6.    Wyjaśnij, dlaczego rozmarzanie jeziora następuje od jego brzegu.

7.    Jak się nazywa, gdzie się znajduje i do jakiego typu genetycznego na leży największe jezioro Polski?

Ćwiczenia

1.    Odszukaj w atlasie mapę przedstawiającą przebieg granicy maksyma! nego zasięgu zlodowacenia bałtyckiego i porównaj ją z granicą pojezierzy. Wskaż, w których miejscach nie pokrywają się z sobą, a w któ rych są zgodne. Wyjaśnij dostrzeżoną prawidłowość.

2.    Korzystając z atlasu, wypisz największe jeziora województwa pomor skiego i określ ich typ genetyczny.

3.    Na podstawie dostępnych źródeł napisz, jakie funkcje spełnia Jezioro Maltańskie w Poznaniu.

4.    Wykorzystując dostępne źródła, napisz, jakie gal miki ryb żyją w poi skich jeziorach.

Literatura pomocnicza

A. ( lioiiiNki. /«m linmolo^ii /i.v< iii//WW !*• • n m I'"'

NIEMO

(• Morze Battyckie

0 #•«!• .im.uków pamięci

W iim n gulmiki ryb żyjących w Morzu Bałtyckim.

II- v \ misi wartość średniego zasolenia oceanów?

» i - i - i iu/wy państw leżących nad Morzem Bałtyckim.

i ulu/miio I podział

I-ii - Bałtyckie jest morzem szelfowym - znajduje się w całości na - iii- l.nii(yncntalnym. Położone jest w północnej części Europy, na ob--i - \i.irych struktur geologicznych, zajętych w plejstocenie przez lądo-i l .unlynawski. Zalicza się go do mórz śródlądowych (ryc. 6.1). Morze i .ir,-!u |csl także morzem mającym najmniej słone wody w całym -. lioccanie.

lim Ino jest ustalić granicę Morza Bałtyckiego z Morzem Północnym,

...... |,| w lej kwestii pewne rozbieżności. Większość badaczy uważa, że

, . .ni-. Innowi cieśnina Sund. Ma ona minimalną głębokość 7 m. Sta-i ■ len sposób granicę swobodnej wymiany wód Morza Bałtyckiego .Miii /nymi. Inni uważają, że granicą jest cieśnina Kattegat, a nawet i , . nnk.Jcśli przyjmiemy za granicę Bałtyku Sund, powierzchnia tego i -. mi wyniesie 383 000 km². Średnia głębokość wynosi 55 m.

I Bałtyk mo rzem szelfowym

I granice Ballyku

bJ Glębich_

liandst >ri

-tSTONM \ ROSJA

ANIA

I" GięWĘ Gotlandżka,

linnilmlmska

tOTW^

ROSJA i

Mv- <• I l'1/i '.li/i-nn.t mnkiein Mor/<i Bałtyckiego