viewer13

80

80

ł

wcj”. Byłyby osoby rosyjskiego pochodzenia etnicznego i osoby używające języka rosyjskiego jako pierwszego języku, lecz nic zgłaszające swej przynależności do rosyjskiego narodu hjh narodowości¹¹. Nie ma oczywiście szans, aby ten pogląd zmonopolizował pole konkurujących tożsamości. W istocie ostatnio traci on nawet na znaczeniu w miarę, jak poparcie illu niepodległej państwowości ukraińskiej zanika wśród wschodnioukraińskich Kocjan w związku T. gwałtowną zapaścią gospodarki ukraińskiej, należy jednak do pola konkurujących stanowisk.

Dokąd prowadzi nas powyższe rozumowanie? Jeśli przemyślimy pojęcie mniejszości narodowej według zarysowanych luiai wskazówek, zniknie pozorna jasność i prostota tego pojęcia. Narodowe mniejszości nic są wewnętrznie zunifikowanymi, zewnętrznie ostro odgraniczonymi grupami, jak sugeruje język potoczny. Będę nadal Jla-usygody, , mowil o „mniejszościach narodowych", ale należy roau mioŁ-uLmu—■ 10 <.woNX*i>e‘ i niedoskonałe określenie pola konkurującyc h stanowisk^, l śe „ttłwka" w tej konkurencji dutuz'. iiu. ulh>    - i. .

stanowisko zajmie mniejszość narodowa, lecz czy dana ,.grupa” (lub potencjalna grupa) powinna samą siebie postrzegać i prezentować się jako mniejszość narodowa.

/.ORIENTOWANE NARODOWO PAŃSTWO

Fodobne uwagi można poczynić na temat pojęcia „państwa zorientowanego narodowo". Wybrałem raczej ten termin niż ,,pań* siwo narodowe”, aby podkreślić, że mówię tu o dynamicznym stanowisku politycznym — lub kategorii pozostających w relacjach, choć konkuru jących w sobą stanowisk — niż o siały czn ym warunk u¹¹.

^u Tob Roman SzjsMluk. KrfUtum. <•* (Mraiw +jl>' IM: 7V OUw cf Xat*mhoaJ. Ttłe Itarraman Rewiew 7, r»r 7—9 (l»l

“ Zonneowim narodowo |wiii».-, dottadauc mcnwtac. n*c Kat p*ńt*»wm o*rodowym m urroku luywmjm łnaczmni feto poftcu tako paiurwa rtnefculnswro (umnccnic negu. klon*) mjc/ai mękuosc obywatel i nokty óo lego urncp? etnafcuh «urmrtr> narodu V#<cł pcweiwtuz Chocuu w nie sjihJj i j*ry hłtrrtifmKłnoaa ctnokulcunywei ('ponieważ unuodmrujacr jwitJupruęo, mogą być t bywał) rcnlizo-aanc iu»ct w ccnefculturowo łknmognucznrdi watunluib;, Rirlctwmanc narodowo

puunra ą zwykk cUtofcvłlur»*o ftctrrogcnicaiw. Naatfpnyro powodem, dla

Charakterystyczną dla tego stanowiska, lub zespołu Maiwwiik, jctf tendencja do widzenia państwa jako ,jiierzrcalizowanego’' państwa narodowego, jako państwa, które go przeznaczeniem jest być państwem narodowym, puulwem określonego narodu i dla określonego narodu, ale które faktycznie icm/czc nic |oi państwem narodowym (przynajmniej w niewystarczającym stopni u). WyuoHijetti skłonność do zaradzenia temu dostrzeganemu defektowi, do uczynienia państwa tym, czym ma byt w uprawniony i właściwy sposób pracz popieranie jeżyka, kultury, demograficznie uprzywilejowanej pozycji, ekonomicznego rozkwitu lub politycznej hegemonii narodu, którego nazwę państwo to nwi

Taka postawa może być ujawnionym i otwarcie wyrażanym „stanowiskiem”. Nic musi być jednakże ujawniany ani otwarcie

„ojczyzny”, nawet jeżeli U charakterystyka jest odrzucona przez reprezentantów państwa. Pytanie, czy takie sposoby sprawowania władzy, działania i tak dalej tą ,,rzeczy wiście" zorientowane narodowo. nie ma zbyt wiele sensu. Dla obecnych celów jako zorientowane narodowo państwo (lub zorientowane na naród działanie, sposób sprawowania władzy lub zdarzenie) rozumiem raczej takie państwo działanie, sposób sprawowania władzy luh zdarzenie), które postrze-

i;,mc )C'1 |-iko takie rui polu imuois/osei nar.nt. >w ci I ulw. o w nęti znej

ó jgyzńynarociuwcT7a nuTtakic.Ttt ór ego preccTs ta wictćlć, twórcy lub

reprezentanci rozumieją I wyrażają jako takie.

Powoduje to następną komplikację. Co oznacza dla państwa być postrzeganym w* politycznym polu mniejszości narodowej lub u- polu

ilorrRO „ybr.Wm lomin ..puiuwo t<>HcrtlttWIM uradMRi” I nie „psfttlwo Miodu -

wr". jest to. t* Itti Otutru impliiuic «,i**n«clT k»ł> skończony w» runek. pode»«ł |t>Jy pK7-w*rv je meh inytccmtc implikuje. Ac ten skonane,;, warunek MU- /.nul jcuecM ouunKtr. Zorknimranc lMXudirrv płttMwo ttf MkK, kióre w rocrumieniu jtf* Hu revi w ipfcyficznjr »p*ób airdnt, merom* panwwmi (por. ntenueską tooccpcK K ««*•>* BuaakIu wmAflUct kifc .jiirtnmptrtneto" pśinw tuiofciwreoj. Rozważam pojetk

(oriennra-anefto narodowo puUiwi »ter rei w rowłz. 4 na przykładzie mifdr>%*vi|eftliei Polski,