Wa�niejsze w�a�ciwo�ci mi�ni

wsuwają fiiament aktyny prążka izotropowego na bardzo małą odległość w .stmne sro.dko.weqo.odcinka sarkomeru fryc. 23 B).

Po spełnieniu tej funkcji jednostkowej główki mostków rozłączają sie z aktyną, aby zaraz połączyć się z nią w następnym odcinku i po ponownej'zmianie kąta o maleńki odcinek wsunąć fiiament aktyny pomiędzy filamenty miozyny. Przez to minimalnymi skokami skracają sie odcinki

tronowego. Z tych niezwykle małych skróceń nieskończenie wielkiej liczby sarkomerów składa się skuteczny w działanju skurcz mięśnia.

Po przejściu impulsu jony Ca²⁺ czvnjiiel^Qwra.ca.ją.--do..wnątr7ri kanalików L siateczki śródplazmaty.czn&L[pompą wapniowa), główki mostków rozłączają sie z aktyną, _qd yż.troj_onioa_CJŁez„ion.ów Ca²⁺ uniemożliwić to połączenie, a filamenty aktynowe wysuwaie wych i sarkomer wydłuża sie do stanu wyjściowego. niowe są w sarkoplazmie, a ATP jest rozłożony, włókno mięśniowe znajduje sie w skurczu.

Normalnie trwa to bardzo krótko, gdyż rozpadły ATP odtwarza się kosztem energii z rozszczepienia fosforokreatyny. ,Do tego potrzebny iest enzym transfosforylaza, działający między odtwarzanym ATP a rozpadającą się fosforokr^ynaT Energia z ATP zużywa sie na sam skurcz oraz na czynny transport jonów Ca²+. Jeżeli pełna resynteza ATP jest niemożliwa, to mięsień znajduje się w stanie trwałego stężenia, a w przypadku niepełnego odtwarzania ATP — w stanie przykurczu.

Ważniejsze właściwości mięśni

Różne właściwości fizyczne i biologiczne mięśni, jak elastyczność, pobudliwość, przewodnictwo, kurczliwość, zjawiska elektryczne, siłę, pra-cę, toniczne napięcie, zmęczenie i wypoczynek poznaje się zwykle bliżej na ćwiczeniach w pracowni doświadczalnej.

Eląstycznqść| Mięsień jest elastyczny, czyli rozciągliwy i .sprężysty. Pod wpływem siły odkształcającej, np. obciążenia, miesien wydłuża sie W pewnym stopniu, przez co zwiększa sprężystość, dzięki której powraca do pierwotnej długości, gdy przestanie działać lub zmniejszy'się siła odkształcająca. Elastyczność mięśni ma znaczenie dla ich funkcji w organizmie. Energia skurczu magazynuje się najpierw w sprężystości i dopiero napięty mięsień może pokonywać opory pgprzęz skurcz. Elastyczność żywego mięśnia jest inna niż w sprężystych ciałach martwych, w których odkształcenie jest w pewnych granicach proporcjonalne do siły odkształcającej, a powrót do stanu wyjściowego następuje bardzo szybko, chociaż część odkształcenia łatwo pozostaje już na zawsze.

WjnleśnLu Avyosobnionvm elastyczność jest mała, alejdoskonała. Oznacza to, że już mała siła dale duże odkształcenie, którego przyrosty stają $ię cpr.ą? mniejsze, w miarę równomlęrnecLQ.zwiekszjnia._siły. Gdv jednak zupełnie usunie sie siłę odkształcającą, to mięsień, choć bardzo wolno, ale zupełnie wróci do pierwotnej długości, jeżeli podczas wydłużania użyta siła nie przekroczyła jego fizjologicznej ■wytrzymałości. Mięsień wypoczęty w organizmie jest bardziej rozciągliwy niż będący w spoczynku w gorszych warunkach. Coraz bardziej sprężyste stają się mięśnie

zmęczone, wyosobnione, stężałe lub obumarłe. Wtedy jednak ich o|. styczność przestaje już być doskonała.

^Pobudliwość i przewodnictw oH Mięsień jest pobudliwy, tzn. żo p< wypływem podniet przechodzi ze spoczynku w stan czynny, który obj.r.y i sie sicurczem.' ?lćurcz jest nie jedynym i pierwszym, ale najważnieJuTyi i* widocznym objawem drażnienia, które najpierw wywołuje zmiany du miczne, elektryczne, cieplne, elastyczne i inne. Tak wip_fr skutkiem di■ ■ nienia jest pobudzenie, a skutkiem pobudzenia skurcz mięśnia. Muli) drażnić sam mięsień, czyli bezpośrednio lub też przez ieao nerw nu In wy, a wiec pośrednior^W^tym przypadku może to być drażnienie sztur, ne, gdy w sposób nieadekwatny, np. elektrycznie, pobudzi się nerw ri chowy; ale może to być też pobudzenie adekwatne impulsami płynącyn po tym nerwie z ^moton^uronów .ośrodkowięgp układu nerwowogi W ośrodkach powstają one jednak najczęściej pod wpływem nadcl.p|<i jących tam impulsów, wywołanych jakąś podnietą w zakończeniach nor wów czuciowych, czyli w receptorach, a więc na drodze odruchowe |.

Pod wpływem impulsu nadchodzącego do zakończenia nerwu jn. In. wego z Płytki końćowei przez błonę przedsvnaptvczna uwalnia sic jmw na ilość .acetylocholiny — ACh nagromadzonej tam w pęcherzyka* h . y naptycznych, _wytworzonej przy udziale acetylazy z choliny i 'kVni octowego. .'.Acetylocholina dyfunduje przez szczelinę synaptyczną o m> rokości około 20 nm i jest wvchwvtvw.ana przez chemiczne reconlm'. błony zasynaptycznej, która ulega przez to .depolaryzacji, czyli powalał* póbudżd lacydol^ćTM zasvnaptvczny„Bod-ieno wpływem następu |c .Je PPlaryzSć la z w ykfcT błony włóknu mięśniowego w najbliższym sąslM twie płytki motorycznej iiróżchodzi się w postaci imnnlsn, r^.vli ppp.m i i łu czynnościowego .włókna mięśplnwggp y nh_u kierunkach z iednghua ₍ -amslitud4>-tzn. bez dekrementu. Prędkość _pj5aw_Qdzenia we ~wlól mt mięśniowym wynosi od 5^dólQ_-m/s. We zależy od siły bodżcaMiln. t obciążenia, ale maleje w miarę obniżarla ten^eratury postępiT''zi'jii;r7P nia, upośledzenia ukrwienia lub wskutek zatrucia. Acetylocholino natyrji miast po spełnieniu jej funkcji w błonie zasynaptycznej jest rozkłada n \ na cholinę i kwas octowy przez znajdujący się tam enzym zwany su . .1,i., esteraza cholinowa AChE. Wskutek tego włókno mięśniowe możo na nowo byc pobrudzone przez następny impuls nerwowy.

Pobudliwość włókna mięśniowego w płytce motorycznej można zim 11«< i szyć lub znieść przez zablokowanie receptora dla ACh, np. kum r.|,    ii,.,

przez utrudnienie uwalniania ACh z płytki końcowej, np. jonami Mm* ' I Podobnie do magnezu działają też niektóre jady bakteryjnej na j7nl~T.. |nf basiany. Kurara, tubokuraryna. flaksedil i inne łączą sie z receptorip chólineraicznym w błonie zasynaptycznej, nie dopuszczając przez i.. . m reakcji z ACh wytwarzana nadal w zj&Sąęgępjflęh nerwu mchuur.ii.i Wykorzystuje się to praktycznie w anestezjologii dla łatwego osi.mm., cia zwiotczenia mięśni bez głębokiej narkozy, co jest potrzebne, zwt r, -cza w długotrwałych operacjach jamy brzusznej i klatki piersiowej.

Odwrotnie, pobudliwość włókna mięśniowego można również /v i. l: szvć_a no. przez ułatwienie -uwalniania -AGh jonami Cą²+ bądź, też piz*v .osłabienie aktywności AChE, np. ezeryna. Pobudzenie błony włókno przenosi się na jego wnętrze, aktywując molekularne mechanizmy, kldru

5" 07