Tabela 4. Ważniejsze właściwości rop naftowych o różnej gęstości
Właściwości |
Nazwa ropy | ||
markowska |
romaszkińska |
nożowska | |
Gęstość d/0, g/cm* |
0,7376 |
0,8620 |
0,9596 |
Lepkość, V2o, cSt |
0,97 |
14,22 |
490,8 |
Ciężar cząsteczkowy |
232 |
375 | |
Temperatura krzepnięcia, °C |
<-70 |
-42 |
-13 |
Zawartość żywic, % wag. |
0,19 |
10,2 |
29,4 |
Zawartość asfaltenów, % wag. |
0,00 |
4,0 |
9,5 |
Skład elementarny | |||
%C |
85,06 |
85,1 |
82,52 |
%H |
14,64 |
13,0 |
11,56 |
%S |
0,004 |
1,6 |
5,10 |
%o |
0,294 |
0,1 |
0,48 |
%N |
0,002 |
0,2 |
0,34 |
Wydajność frakcji, % obj. | |||
do 150°C |
57 |
15 |
2 |
do 200°C |
77 |
27 |
10 |
do 300°C |
97 |
48 |
30 |
W klasyfikacji towarowej ropy dzieli się na:
• niskosiarkowe - zawartość S < 0,5%
• średniosiarkowe - zawartość S 0,5 - 2%
• wysokosiarkowe - zawartość S > 2%
przy czym S oznacza się w odpowiednich frakcjach paliwowych.
Z punktu widzenia samej klasyfikacji rop naftowych, metoda Amerykańskiego Biura Górniczego należy do najczęściej stosowanych. Została ona zastosowana do sklasyfikowania około 1000 ważniejszych rop świata, w tym również polskich. Oparta jest na oznaczeniu gęstości i charakteru chemicznego dwu frakcji kluczowych: I - wrzącej w zakresie 250 - 275°C przy 760mmHg i II - wrzącej w zakresie 275 - 300°C przy 40mmHg.
Przy opracowywaniu racjonalnego schematu technologicznego rafinerii należy brać pod uwagę rodzaj ropy, która ma stanowić surowiec wyjściowy.
Wydobyta ropa naftowa zawiera znaczne ilości wody, soli, piasku, szlamu wiertniczego lub iłów i gazów. Konieczne jest jej wstępne oczyszczenie i odgazowanie.
Paliwa i środki smarowe otrzymuje się z ropy naftowej drogą przeróbki fizycznej i chemicznej; w procesach destylacji, rafinacji oraz procesach destrukcyjnych (tzw. krakowanie). Często mówi się o tzw. pierwotnej i wtórnej przeróbce ropy naftowej:
• pierwotna- obejmuje procesy rozdziału ropy na frakcje oraz procesy rafinacyjne
(oczyszczania) w których otrzymuje się jakościowe produkty względnie półprodukty, gdzie nie nastąpiły zmiany strukturalne związków wchodzących w skład ropy.
• wtórna- obejmuje procesy destrukcyjnej przeróbki i rafinacji produktów
naftowych, w czasie przebiegu których następuje zmiana składu chemicznego związków (procesy termiczne i katalityczne).
Wielkość i rozmieszczenie zasobów ropy oraz wymagania odbiorców produktów naftowych zmuszają obecnie do wprowadzenia w rafineriach nowych technologii umożliwiających produkowanie z ropy większej ilości poszukiwanych produktów lekkich (jak gaz płynny, benzyna, olej napędowy) oraz lepszych jakościowo olejów smarowych.
5