�egna�ek1

pocrocłc (w^olame) dysku^i mott, niekiedy ¹tanowić poważny kłopot dla mcdo. i^siadcnmego nauczyciela

Oniani2ac>inie dyskusję dydaktyczną można podziel id na trzy e tapy :

—    wprowadzenie;

—    dyskusja wfakma;

—    podsumowanie.

NVc wprowadzenia nauczyciel powinien przypomnieć lemat, okreilid cci i treść d>skuqi. a następnie sformułować problemy, dokładnie wyjaśnić definicje i atano-wiska wyjściowe⁵- Powinien również przypomnieć ogólne zasady zachowania sit. obowiązujące w czasie prowadzenia dyskusji, zasady udzielania głosu, a także wymogi stawiane wypowiedziom (rzeczowość, zwięzłość, dążenie do formułowania wniosków »propozycji rozwiązań itp.).

Dyskasja właściwa potęga na wymianie poglądów Jej uczestników. Powinna kvć tak prowadzona, aby umożliwiała wypowiedzenie się wszystkim Jej uczestnikom. wyczerpywała dyskutowany problem i w konsekwencji doprowadzała do w miarę ujednoliconego stanowiska w rozważanych kwestiach. Kierujący się dyskusją nauczyciel powinien zapewnić atmosferę swobodnego wypowiadania się. ^a,c jednocześnie dyskretnie wpływać na jej przebieg — nie pozwalając na odbieganie od tematu ant na jego zawężanie. Powinien wykazywać się dużym taktem i życzliwością w do wszystkich dyskutantów, a szczególnie do tych. którzy wygłaszali odmienne, krytyczne falc twórcze) poglądy. Powinien ponadto zwracać uwagę dyskutantów na poprawność formułowania przez nich wniosków, ewentualne luki lub błędy w ich wypowiedziach oraz dokonywać porządkowania zgłaszanych propozycji i wypowiadanych sądów, poglądów, opinii itp. Ważruą sprawą jest również i to. zęby czuwał nad tym, aby wymianie poglądów (zwbnzcza w przypadkach powstawania kontrowersji i znaczących różnic) towarzyszyła wzajemna kurtuazja i uprzejmość. aby nie raaalo miejsca autorytatywne narzucanie poglądów czy też obrzucanie się epitetami i wzajemne obrażanie się.

Ostatnia część dyskusji to podsumowanie, bez którego dyskusja nie powinna być zakończona. Głównym zadaniem nauczyciela lub innej osoby prowadzącej dyskusję w tej części jest dokonanie oceny jej przebiegu, która powinna sprowadzać Się do:

_ wydobycia i przedstawienia dyskutantom najbardziej znaczącego dorobku dyskusji;

_ uwypuklenia tego. co w dyskusji zostało wniesione jako nowe¹ w tym zwłaszcza wskazanie na oryginalne poglądy lub argumenty;

-    poinformowania, czy w dyskusji w sposób wyczerpujący i obiektywny zaprezentowano wszystkie aspekty dyskutowanych problemów;

-    dokonanie oceny (bez wystawiania konkretnych stopni) uczestników dyskusji. sic tylko tych. którzy szczególnie się wyróżnili lub nic byli przygotowani.

* susa,¹ 122-121.

g§fe£ RaJwa IM5.a ŁJR.

I

iiattifo aM

Niektórzy autorzy podręczników z dydaktyki wymicruają różnć mdzsjc dys-lcusji. W podręczniku W. Okonia -    do    ogótoej — wyme-

nisnesą trzy odmiany dyskusji:

l> dyskusja rozwijająca się w toku wspólnego rtnrwiązywsnis problemu przez kla«<

czy grupę uczniów;

2)    dyskusja ukierunkowana na kształtowanie przekonań oceitów^{2 1}

3)    dyskusja, której celem jest uzupełnienie wiedzy przez uczniów¹

Pierwszą as nich W. Okoń uważa /a najbardziej pospołu^ w dnagłej najwoZmej-szą sprawą są — według niego —- nie tyle falezy i argumenty, co własne oceny uczniów oraz: systemy ich wartości, u trzecia wymaga sięgnięcia, do wiedzy pozapo-dręczmkowej.

Natomiast J. Półturzycki wymienia cztery jej rodzaje: dyskusję wielokrotną, obserwowaną czyli panelową, okrąglego stołu i metodę icrmn.iTyjną⁷.

Dyskusja wielokrotna przebiega w trzech fśzacb. W pierwszej biorą udznl wszyscy jej uczestnicy, druga odbywa się w małych grupach, a w trzeciej znów biorą udział wszyscy, a polega ona na przedstawieniu rozwiązań wypracowanych w poszczególnych grupach • podsumowaniu całej dyskuiji.

Dyskusja obserwowana, czyli panelowa, rozpoczyna się od dyskusji prowadzonej przez kilka osób przy całym audytorium Po zabraniu gloso przez każdego członka tego zespołu do dyskusji zostają zaproszeni wszyscy pozostali uczestnicy zajęć. W końcowej fazie jeszcze raz zabierają głos członkowie panelu i prowadzący dyskusję w celu jej podsumowania.

Dyskusja okrągłego atolu stosowana jest zwykle po wykładach w celu swobodnej wymiany zdań między jej uczestnikami.

Natomiast wymieniona jako ostatnia metoda seminaryjna powinna być raczej nazwana dyskusją seminaryjną. Istotą każdego seminarium (w tym scmtnarium dyplomowego, magisterskiego czy doktorskiego) jest dydeusja, o ściśle nhim— kowanym oclu. którym może być:

—    pogłębienie wiedzy w danej dziedzinie;

—    poznanie metod badań i procedur badawczych;

—    opracowanie techniki pracy naukowej;

—    przygotowanie badań³.

Mało jeszcze znanym rodzajem dyskusja dydaktycznej, lecz zuhigujyypi na uwagę, jest tzw. m e t a p 1 a n. Szczegółową charakterystykę tej odmiany dy skusji przedstawił j-X. Brejnak w pracy A/ńap/oif. ZesryY J z .serii ABC (śonu/ty pezdaio-

tóiv    wycó ( 1993)⁴.

Dyskusję metodą mctaplanu można prowadzić w grupach o różnej wielkości. HE najlepiej jest to czynić w zespołach 5~ó osobowych. Do jej przcprowad/cm» walety przygotować:

1

Podaję I' S^lostfk,    do +ty'&nA¹yAś

2

•    W Okoń.    . op. ot . a. 28-

•    j_ ł¹6tturzycfci. r>±-¹i¹aAty+£<¹ —. op. ńL, ¹ 122.

⁴ Ibidem- •- 124.