�egna�ek5

noneacowana im maurugt miedzy, lecz na procesy komunikowania { lofs¹, ateaumct porotumemnie się i uczniami i ich rozumienie;

•    wyposażenie nauczyciela w kompetencje umożliwiające wykonywamy Mdli »yuki^c>ęh i demokraty zacji wszystkich dziedzin życia, z proca, nów globatiracyJayTli oraz * wymogów społeczeństwa pluralistycznego,

■ wygonienie nauczycieli w wiedzę I umiejętności służące realizacji funkcji wychowawczej, opockunczei i orientacyjnej Młodzież w coraz większym SBJprtńi ocariaęe od nauczyciela pomocy w zakresie tworzenia własnych pi*, nów życiowych i zawodowych (samorozwoju). Nauczycie) powinien być przy. gotowany rówtuca do fachowego doradztwa rodzicom w zakresie ksaaktoś i wychowania ach dzieci. \V tym celu niezbędne jest opanowanie odpowiednfe-go zasobu wiedzy pfjchologKang oraz z zakresu poradnictwa zawodowego;

•    wyposażenie nauczycieli w kompetencje, umożliwiające koordynowanie edukacji szkolnej z edukacją pozaszkolną (równoległą), a w szczególności wipane wiedzy adobywanej przez dzieci i młodzież z różnych źródeł i .przetwarzanie" jej zgodnie z celami edukacyjnymi;

•    kształcenia nauczycieli idei edukacji ustawicznej, z czego wyraka potrzeba wyposażenia ich w umiejętności, służące wdrażaniu uczniów do uczenia się przez całe życie oraz własnemu niekończącemu nę rozwojowi (osobowości i kwalifikacji zawodowych);

•    bzakcBK nauczycieli twórczych, zdolnych do myślenia i działania ■nwmyjnrgii, otwartych na postęp cywilizacyjny we wszystkich dżicdrmach życia, charakteryzujących się twórczym krytycyzmem i krea* żywnością, wyposażonych w umiejętności tworzenia własnych programów brabrna i projektów edukacyjnych, potrafiących twórczo modernizować metody pracy dydaktyczno-wychowawczej;

| ajyoiMCTr BBC^ndi w umiejętności skutecznego wykorzystywania wdmlalneści dydaktycznej najnowocześniejszych środków technicznych, a zwłaszcza komputerów i Internetu.

•    przypoeow*we nauczycieli, charakteryzujących się wysokimi walorami etyce-nyml I kuusnn cznymi oraz wartościami ogólnoludzkimi, które przyczy* malyhy a% do tego, że mogliby być dla uczniów i młodzieży autorytetami moralnymi » wzorami do naśladowania;

iMMnryra li o dobrej znajomości Języków obcych, umożli-HKhąj im korzystanie z najnow szych środków i źródeł informacji (w tym Sj||fiij&9gjji obcojęzycznej j oraz komunikację międzyludzką itd.

Kształcone lauco^icli /godnie z powyższymi tendencjami wymaga dokonania

mjdi zmian programowych, ale także zmian w kwalifikacjach nauczycieli

NaMgącyabssęodUkncją nauczycieli.

■■hjiiiMi wdir —limy ęolMM9. (Mi) H Kwiatkowska. Wyd. Poidle

bmbI ij rnr.ysus i rtri ■ 27

Rozdział 13

GŁÓWNE PROBLEMY EDUKACYJNE XX I XXI WIEKU

Rozdział ten stanowi swoiste podsumowanie rorwaań nad mjwunKjtrytra problemami dydaktyki ogólnej. Dotyczy zarówno problemów o charakteru to. retycznym. jak i najistotniejszych praktycznych rozwiązań edukacyjnych. Pona&o wskazuje na kiertmki i zadania stojące przed edukacją współczesną 1 przyszłą

13.1. Dorobek dydaktyki XX wieka

O dorobku nauki można mówić, mając na uwadze zarówno rozwój koni kształcenia, jak i praktyczne rozwiązania o charakterze orgmuacyjnym. programowym i metodycznym.

Początek XX wieku kojarzy się z powstaniem w pedagogice nurtu określanego mianem progresywizmu, który w Europie upowszechnił uę bardziej pod nazwą bitowe wychowanie". Wbrew temu. co sugeruje jego nazwa, me zajmował ią 00 wyłącznie problematyką wychowania, ale formułował jednocześnie wiek panu* tatów o charakterze ogółnodydaktyczaym. Najważniejsze z mch to dkonkmt edukacji na potrzeby i zainteresowanie uczniów, czyli uczynienie uaaa główną postacią procesu edukacyjnego. Spowodowało to przesunięcie pncónolu badaó dydaktycznych z osoby nauczy ciela na ucznia, a tym samym z najeżania ni uczenie się. Wzrosło zainteresowanie dorobkiem psychologii, który mógłby być ipotyilco-wany dla rozwoju teorii kształcenia, a w szczególności z zakresu psychologa nauczania i uczenia się. psychologii rozwojowej dzieci i młodzieży ora* psychologa poznawczej.

Wick XX miał być wiekiem (czy też stuleciem, jak określała to w tytdenąją książki Ellcn Kcy) dziecka, co postulowało wielu myślicieli. pedagogu*. dnahezy oświatowych i społecznych oraz innych łudzi zajmujących sję .dnablaOj&ią oświatową i społeczną. Nie udało się z pewnością zrealizowanie w pełni lego hasta, ale podejmowano wiele różnych przedsięwzięć, które miały temu służyć. W są-większym stopniu dotyczyły one reformowania szkoły, która umuła lakowi * praktyce postulaty formułowane przez twóaow i pmpagąlmww idei jwp *T* chowania'*. Stąd rodziły się różne pomysły na tworzenie    szkoły, która mak

być ..szkolą dla żyda i przez życłt" (O. DccroJy), „szkołą •krywaą" (11 ..s/koł^ iwórczą" (H. Rowid). .szkolą pracy” (H. Gaodig. O. Kencteaaaa. k Dcwęy i inni), .szkolą wspólnoty łyda" (G. Wynecfcea. P. PWenen. H Setar-relmaim). „szkolą swobodnego dojrzewania'* (M. MortwonŁ -utd| na ndarr