80936 skanuj0027 (93)

253

Zasłona w ich umysłach i na naszych głowach: muzułmanki...

często pomniejsza się znaczenie ich słów i ucisza z powodu negatywnych wyobrażeń panujących wśród anglojęzycznych mieszkanek Quebecu na temat mu-zułmanek i kobiet z Bliskiego Wschodu, wyobrażeń ograniczających życie obu grup kobiet (Nader 1989).

Wnioski

W tym eseju starałam się pokazać, jak trwałość naznaczonych etnocentryzmem i rasizmem kolonialnych wyobrażeń na temat muzułmanek stworzyła główną przeszkodę w zrozumieniu społecznego znaczenia zasłony z punktu widzenia noszących ją kobiet. Opisałam zorganizowany przez państwo ruch odrzucania zasłony w Iranie w latach trzydziestych i jego konsekwencje dla kobiet z miast z warstw społecznych o niskich dochodach oraz powrót praktyki zasłaniania podczas ruchu przeciwko szachowi - był to znak odrzucenia państwowej, europocentrycznej ideologii genderowej. Dowodziłam, że noszenie zasłony jest złożoną, dynamiczną i zmienną praktyką kulturową, pełną odmiennych i sprzecznych znaczeń dla noszących i nienoszących ją kobiet, a także dla mężczyzn. Analizuję również przywrócenie obowiązkowego zasłaniania w Islamskiej Republice Iranu pod rządami Chomeiniego oraz dobrowolne noszenie zasłony przez muzułmanki w Kanadzie. Twierdzę, że zasłona była wykorzystywana i narzucana przez państwo i mężczyzn jako środek regulowania i kontrolowania życia kobiet, jednak kobiety za pomocą tej samej instytucji rozluźniały narzucane im patriarchalne więzy.

Odrzucanie zasłony, zorganizowane przez egipski ruch feministyczny w latach dwudziestych, a także obecny sprzeciw wobec obowiązkowego noszenia zasłony w Iranie są przejawami oporu wobec patriarchatu. Ale zasłanianie, postrzegane jako doświadczenie, również może być formą oporu, jak w przypadku ruchu przeciwników szacha w Iranie. Także w Kanadzie wiele muzułmanek używa zasłony i odwołuje się do islamu, by przeciwstawić się kulturowym praktykom, takim jak aranżowane małżeństwa, lub kontynuować edukację z dala od domu, bez zrażania do siebie swoich rodziców czy społeczności. Wiele muzułmanek używa zasłony jako narzędzia pośredniczącego między kulturą muzułmańskich mniejszości a kulturą społeczeństwa przyjmującego. Paradoksalnie, reakcja Zachodu wobec nich, przefiltrowana przez pryzmat orientalistycznych i kolonialnych założeń, skutecznie ogranicza twórczy opór muzułmańskich kobiet wobec kontrolowania ich ciała i życia.

Założenie, że zasłona jest wyłącznie statyczną praktyką symbolizującą opre-syjną naturę patriarchatu w muzułmańskich społecznościach, uniemożliwiło przedstawicielom i przedstawicielkom nauk społecznych oraz zachodnim feministkom zbadanie relacji samych muzułmanek dotyczących ich życia. W rezultacie są podtrzymywane rasistowskie stereotypy, które ostatecznie wzmacniają patriarchat