0238

IV. 12. 1 WŁODZ1SŁAW ODONIC <Ł JADWHTAT: OTTON. 223

Ostatni dyploinat, w którym Jadwiga wymienioną jest jako żyjąca, pochodzi z 13 kwietnia 1249 r. ’), a w dyplomacie z 3 sierpnia 1254 r.-’) wspomnianą jest już jako zmarła. Podana przez Długoszami data śmierci jej 1255 r. jest zatem nieuzasadnioną. Rocz. Wielk.^{1 2 3 4}) zapisuje śmierć jej pod r. 1250 IV^a Kalendas Iatutcirii (29 grudnia). Kron. Wielk.⁵) podaje, iż zmarła r. 1250 Kalend is lanuarii (1 stycznia). W przekazie Kron. Wielk., opierającej się na Rocz. Wielk., zaszła tu widocznie omyłka skutkiem opuszczenia cyfry IV⁰ {Kalend. lanuar. zam. IV Kalend. Ianuar.)'^;); w każdym razie należy dać pierwszeństwo przekazowi Rocz. Wielk. Po zredukowaniu daty w nim podanej na dzisiejszy kalendarz wypadnie, iż Jadwiga umarła 29 grudnia 1249 roku ⁷).

13. Otton.

Bullą z dnia 8 stycznia 1207 r.^s) zawiadamia papież Innocenty III dziekana i kapitułę magdeburską _ że Ottonowi, krewnemu księcia polskiego, niepodanego z imienia (Otto. nepos nobilis riri... ducia Polonie), odznaczającego się dobrymi obyczajami i znajomością nauk {cni et vite honesfas et litterarum sciencia suffra-gafur) nadał stopień subdyakona, a zarazem wzywa kapitułę, ażeby go wyniosła do godności proboszcza kapitulnego (opróżnionej skutkiem wyboru dotychczasowego proboszcza Alberta arcybiskupem magdeburskim). W drugiej bulli, z tejże samej daty⁹), wystosowanej do arcybiskupa i kapituły magdeburskiej, zawiadamia ich papież, że gdy według zwyczaju obowiązującego nikt nie może stać się członkiem kapituły, kto nie jest eman-cypowany (nullus in ecclesia vestra, priuscpiam emancipetur. potest stallom in choro et locum in capitulo obtinere). uznał za potrzebne tego to Ottona (nazwany tu znowu: Otto nepos nobilis viri... ducis Polonie) emancypować; wzywa ich tedy, ażeby go uważali za emancypowanego, t. j. nie stawiali przeszkód w uzyskaniu prepozytury.

Któż jest ów Otton, krewny księcia polskiego? Słowo nepos ma bardzo obszerne znaczenie, i wyrażać może rozmaite stosunki pokrewieństwa i powinowactwa, nawet takie, które się zasadzają na pokrewieństwie przez kobiety, możnaby zatem, bezwzględnie rzecz biorąc, uważać Ottona także za syna któregoś z książąt zagranicznych, ożenionego z Piastówną. Okoliczność, że zwrot: nepos ducis Polonie znajduje się w pismach, wychodzących z kancelaryi papieskiej, zdaje się jednak niedwuznacznie wskazywać na to, że chodzi tu o potomka któregoś z męskich Piastów; w kuryi bowiem nie mianoby powodu sięgać do podrzędniejszej bądź co bądź podstawy pokrewieństwa przez matkę lub babkę, lecz raczej określonoby w takim razie stosunki rodzinne Ottona przez odniesienie do jakiegoś krewnego męskiego, t. j. owego księcia zagranicznego, który bądź to sam poślubił był Piastównę. bądź też miał w rodzinie innego członka, z księżniczką polską ożenionego. Przyjmując zaś, że ojcem Ottona był jakiś Piast, dochodzimy do wniosku, że nie mógł nim być ani Kazimierz Sprawiedliwy, gdyż kroniki wyraźnie dają mu dwu tylko synów, którzy go przeżyli, Leszka i Konrada; ani Leszko lub Konrad, którzy w r. 1207 nie mogli jeszcze mieć syna conajmniej już kilkunastoletniego {VI. 4. 5.); ani Mieszko Stary, ze względu na młody stosunkowo wiek Ottona w r. 1207. Przypuszczenie o przynależności Ottona do linii śląskiej również z wszelkiem prawdopodobieństwem wykluczyć należy, albowiem liczne i dość szczegółowo stosunkami genealogicznymi zajmujące się źródła śląskie nie czynią najmniejszej wzmianki o jakimkolwiek współcześnie żyjącym Piaście śląskim tego imienia. Po usunięciu kilku innych linij, idących od Krzywoustego, o których wiadomo, że przedtem jeszcze bezdzietnie wygasły, nie pozostaje nic innego, jak tylko przypuścić, że ojcem Ottona był jeden z synów Mieszka Starego. Ponieważ o Stefanie i Mieszku młodszym wiadomo, ze zmarli nieżonaci i bezdzietni (IV. 2. 7.), przeto ojcem jego mógł być tylko jeden z trzech pozostałych synów Mieszka Starego: Odon, Bolesław lub Włodzisław Laskonogi (IV. 1. 6. 8.). Według kombinacyi Bzowskiego¹⁰), którą zresztą i w późniejszej historyografii polskiej przyjmowano "), Otton miał się rodzić

1

Dokum. Kujaw, i Mazow. 353 nr. 5. — 2) Kod. dypl. Wielk. I. nr. 324. — 3) Hist. Pol. Ił. 319. — 4) Mon. Pol.

2

III. 16. — ">) Ibid. II. 563. — 6) Por. Warmski. Die grosspol. Chroń. 76. — 7) Datę tę. prócz Warmskiego. przyjmuje też

3

Perl bach, Preuss.-Poln. Stud. I. 12. Dawniejsi pisarze, jakoto Hirsck w Seript. rer. Pruss. I. 796; Kleinpin, Pomiń. Ukdbuch

4

I. 276; Co lin, Stammtafeln, tabl. 146 i inni przyjmują datę 1 stycznia 1250 r. — 8) Kod. dypl. Wielk. I. nr. 53. — 9) Ibid.

5

I. nr. 54. — 1°) Annal. eccl. XIII. 143. — H) N. p. Naruszewicz, Hist. nar. poi. III. 126. 193.