0007201

— 138 —

bra;, pokrajane drobno razem z korzeniami, znane jest u nas pod nazwą piersiowśj herbaty. Zawióra w sobie wiele cukru, który nie fermentuje, ani się krystalizuje, tylko tworzy gęsty syrop, znany pod nazwiskiem ulepku, albo lukrecyi; mianowicie ■w Hiszpanii i południowej Francyi fabrykują wiele lukrecyi i najwięcój tćż jćj tam spożywają. Syrop i lukrecya mają być dobre na piersi i w ogóle mają miść własności lśkarskie.

IV. Cukier mleczny.

Jes to gatunek cukru zupełnie różny od poprzednich. Kiedy się kazeinę z mlćka wydzieli, natenczas ze serwatki wstawionćj na ogień i pa-rującój wykrystalizuje [się w grupkach cukier, który jest twardy, przy zgryzieniu trzeszczy jak piasek i nie tak słodki jak trzcinowy. We wodzie rozpuszcza się trudmśj. Produkują go najwięcej w Szwajcaryi, jednakże tak mało, że gatunek ten cukru prawie jest nieznanym.

Znajduje się tylko w rnlćku i mała odrobina w jaju, dla tego zowić się tćż cukrem zwićrzęcym. Dotąd wiadoma, że się go nieco jeszcze znajduje tylko jeszcze w żołędzi.

ROZDZIAŁ XI.

Piwo.

Wszystkie trunki powstałe z cukru, czy to naturalnego, czy sztucznego przez fermentacyą, są rozpalające, jedne więcćj, inne mniśj; jedne są tak słabe, że rozpalającego ich wpływu uczuć prawie nie można, inne znowu już w małćj ilości silnie działają, czyli upajają. Do najsłabszych tego rodzaju napojów należy piwo. Napój ten rozpowszechnionym jest po całym prawie świecie, lubo wszędzie prawie pod inną postacią i w najrozmaitszych gatunkach. W krótkości pomówimy o najwięcćj znanych.

Nim przystąpimy do mówienia o samem piwie, zwróćmy uwagę najprzód na pewne chemiczne procesa, jak)e w naturze zachodzą. Zadaniem naszćm nie jest uczenia się robienia piwa, tylko wykazanie chemicznych procesów i skutków, dla których piwo można ze zboża wyrabiać i dla czego tak chemicznie na ciało nasze działają.

Jeźli weźniemy ziarnistego cukru, rozpuścimy go we wodzie i dodamy młodzi, natenczas płyn ten słodki pocznie fermentować. Przez fermentowanie rozkłada się cukier na trzy różne części: a alkohol pozostaje we fermentującym płynie, a kwas węglany wydobywa się z hałasem w bąblach i ulatuje w powietrze.

Rozkład ten jest następujący:

węglanu wodorodu kwasorodu 99 części cukru składają się z 36 części 7 części 56 części

	rozkładają się na
46	czę. alk., którj się składa z 24	6	16
44	„ kwasu węglanego, „ z 12	—	32
9	wody )« i> ®	1	8

99 części    razem 36 części 7 części 56 części