0007201

(100 )

Cy-

CYPRUS. piękność czyli Chyprus. Ta wyspa sławna i prawie największa na śródziemnem morzu , leżąca pomiędzy Cylicyą, i Syryą; jej mieszkańcy byli zanurzeni wzbytkach i rozpuście; św. Paweł i św. Barnahasz przybywszy na tę wyspę, opowiadali tam Ewanglią, i ś. Barnabasz jest uważanyjako pierwszy z biskupów tej wyspy. Aetor. Cap. 11.

CYRENE. Mury. Miasto i pro-wincya Libii Pentapolitańskiej, dziś zwane Kairaan , leży w królestwie Barka. Ztąd pochodził Symon Gyrencusz ojciec Alcxandra i Rufa, którego rzymscy żołnierze zniewolili do pomocy dźwigania krzyża Chrystusowi. Wielu było żydów w Cyrene, i wielu tam przyjęło religią chrzcściańską. Aclor. C. 2.

CYRUS. Słońce.- Syn Kambizesa króla Perskiego i Madany córki Astia-gesa króla Medów; narodził się około R. ś. 3405. Ten monarcha i fundator wielkiej monarchii Persów, a zni-szczyciel owej Chaldejskiej, bardzo jest znany w historyi powszechnej; my uważamy go w tern miejscu tylko w stósonku , który ma do historyi świętej. Prorocy często przepowiadali przyjście jego; a Izajasz przepowiedział nawet imię jego, więcej niż wiekiem pierwej przed jego narodzeniem. Jest wyobrażony w piśmie pod nazwiskiem sprawiedliwego, i pod imieniem Pasterza Izraela. Daniel w sławnem swojem objawieniu , w którem Bóg dał mu widzieć obalenie znacznych monar-chij, które uprzedzić miało narodzenie Messyasza , wystawia nam Cyrusa pod postacią » Skopa Arietis, który miał » dwa rogi, jeden większy od drugiego; »ten Skop bódł swemi rogami zachód,

C y.

» północ i południc, a żadna bestya nie » mogła mu dać odporu" . Dwa rogi skopa oznaczają dwie monarchie, które Cyrus złączył ty swojej osobie, to jest jednę Persów, drugą Medów, z których owa Persów była wyższa nad drugą. Ten monarcha, którego Bóg użył jako narzędzia do uskutecznienia swych wyroków nad Babilonią, doprowadzonym będąc ręką Boską do podbicia całego Wschodu, rzucił postrach na to miasto; teu więc ptak drapieżny, rzucający się na małą ptaszynę, po dwóch letniem oblężeniu, korzystając z jednej nocy, której mieszkańcy zapili się winem, wynalazł sobie wnijście do miasta, odmienieniem biegu rzeki Eufratu. Daryusz Medus , uczynił to miasto stołecznem monarchii perskiej, a po jego śmierci Cyrus nastąpiwszy po nim dobył je i spustoszył. Daniel wiedząc, iż ten monarcha był wyobrażony, w proroctwie Izajasza , jako wybawiciel ludu Izraelskiego, pokazał mu bezwątpie-nia to proroctwo, w którym był po imieniu nazwany, daleko pierwej przed swem narodzeniem. Cyrus przejęty podziwieniem, czytając to proroctwo, które przepowiadało w czasie tak bardzo poprzedzającym, powodzenia jego sił i oręża, jako dzieło Boga nieba i ziemi, przenikniony głębokiem uszanowaniem ku Bogu, którego Daniel czcił i wyznawał , ogłosił przeto za pośrednictwem tego proroka , sławny wyrok , którym dał pozwolenie żydom odbudowania na nowo kościoła. A skoro ten monarcha poznał, iż od prawego Boga J e h o v a, otrzymał panowanie nad krajami, które odziedziczył, pozwolił wszystkim żydom, którzy znajdowali się w jego krajach: aby powrócili do swojej oj-

Cz.

( 101 )

Cz.

czyzny, i na homo wybudowali kościół Bogu; postanowił oraz, aby pieniądze na to, były brane ze skarbu królewskiego, żeby oddane były żydom naczynia złote i srebrne, które Nabuchodonozor przeniósł do Babilonii. Żydzi tedy wybrali się do swego kra ju pod przewodnictwem Zorobabcla, ale to rozporządzenie Cyrusa nicmiało zupełnego uskutecznienia. Samarylani nieprzyjaciele żydów, użyli wszystkich sposobów, których tylko mogli, do przeszkodzenia budowli kościoła, aczkolwiek nie mogąc otrzymać odwołania wyroku, tyle wszelako sprawili przez swe podstępy, iż robolu była przerwana aż do drugiego roku panowania Oarynsza syna la-taspa. Umarł Cyrus, panując tylko lat siedm , i zostawił tron Kambizeso-wi swemu synowi. Isai. Cap. 44. Daniel. Cap. 14. Esdr. Cap. 4.

CYRINUS, czyli Quirinus. Senator Rzymski, którego August wezwał do rządu Syryi , i zlecił mu, by uczynił popis, i policzył wszystek lud swej prowineyi. Haec descriptio prima facta est a Pracsidc Syriae Curino. Lucac. Cap. 2,

CZART. Dacmonium. Pochodzi to nazwisko z greckiego słowa, znaczącego Geniusz. W piśmie świętem to imię, bierze się zawsze w ziem rozumieniu, to jest za Aniołów' złośliwych. Oto nauka kościoła względem czartów: iż gdy wszyscy Aniołowie stworzeni byli dobrzy i doskonali, część odpadła od tej doskonałości przez swą pychę, chcących zrównać się z Bogiem, że dla tego skazani zostali na ogień wieczny. To był czart, który użył postaci węża i zwiódł pierwszego człowieka; że od owego czasu czarci nie-przcstawali nigdy czynić zasadzek na ludzi, zwodząc i przywodząc ich do złego. Czarci dokazywali lego, że ich czczono za Bogi pod róźneini nazwiskami, wydawali przepowiedzenia i wyroki i utrzymywali bałwochwalstwo za pośrednictwem różnych omamień, któ-remi podniecali kapłanów balwochwal-skich. Ale ich potęga ukróconą została przez Chrystusa, który wypędzał czartów z ciał opętanych, i sprawił to iż zamilkły wyrocznie, i całkiem obalił cześć fałszywych bożyszcz. Hebraj-czykowie wyrażają imię czarta nazwiskami fVęza, szatana, Kusiciela, burzyciela, kozia, czyli capa; w księgach zaś pisanych po grecku zwani są czartami, czyli diabłami, obclźycie-lami, duchami nieczystemi. Xiąźę czartów zwany jest: Bcclzcbub, sam-rnael, asmodeusz, belial, szatan smok, anioł niszczący i wiąże mocy powietrznych.

CZAS. Tcmpus. To słowo właściwie znaczy trwanie czyli przeciąg, który przechodzi od jednego terminu do drugiego, a Tcmpore usyuc ad tcmpus comedes Ułud... Bierze się prócz lego w wielorakim innym sensie: l)za moment sposobny do działania. Dum lew-pus habemus operemur bonum. 2) za jednę część roku. Ut sini in sig/la, et tempom, et in dics, cl antlos. 3) za przeciąg roku. Usi/uc ad tcmpus et tempom, et dimidium temporis. Tc słowa w Danielu i w objawieniach Jana świętego, oznaczają przeciąg półotwarta roku, albo pół tygodnia siedmioletniego, w którym trwały prześladowania Antyoeha przeciw żydom , i Dioklecyana przeciw chrześcianorn. — Czas wyraża rok, czasy dwa roki,