0061

40

SYGRYDA STOKKADA.

1. 9.

lub 984, w tym bowiem czasie dopiero umarł Styrbjorn ¹). W r. 983 lub 984- był jednakowoż .Mieszko niewątpliwie już żonaty z Odą (1. 2.), która go przeżyła, tak iż odtąd aż do jego śmierci nie było już dlań możności nawiązywania jakichkolwiek układów o małżeństwo. Niemniej też charakterystyka Mieszka jako starca i poganina, choć w pierwszym szczególe trafna, w drugim nie odpowiadałaby rzeczywistości. Nie mógł też w układach o małżeństwo z Thyrą pośredniczyć Sigwald, który dopiero po r. 994, a więc już po śmierci Mieszka., został jarlem Jomsburga²); wreszcie Tliyra, porzuciwszy .Mieszka, nie mogła uchodzić do Olafa Trygg-wessona w Norwegii, albowiem Olaf pozbawiony tronu przez jarla Hakona, błąkał się od dzieciństwa na wygnaniu i wrócił do Norwegii dopiero r. 995, t. j. w trzy lata po śmierci Mieszka³).

Przypuśćmy tedy, że ów Burysław, to syn Mieszka I, Bolesław Chrobry, na co zresztą podobieństwo imion stanowczo zdawałoby się wskazywać¹). Jednakże Bolesław nie był poganinem, jak mu zarzucała Tliyra, ponieważ zaś w ogóle żył tylko 58 lat (I. S.\ przeto też nie mógł być nazwany starcem. Przypuśćmy jednak niedokładność wyrażenia i rozumiejmy ów zarzut tylko w tern znaczeniu, że Tliyra nie chciała wyjść za człowieka w dojrzalszym udeku; w takim razie, pamiętając o tern, że w chwili, w której miało się skojarzyć małżeństwo Bolesława z Thyrą, trzy jego córki Indy już wydano za władców' skandynawskich, trzebaby przyjąć, że w żadnym razie małżeństwo to nie mogło przypaść wcześniej, jak na 30—40 rok jego życia t. j. na lala, 997 —1007. W iym jednak czasie Bolesław' żyje w małżeństwie z Emnildą aż do r. 1017, a potem zaraz r. 1018 żeni się z Odą, margrabianką misnijską (L 8.). Aż do r. 1018 nie może tedy być mowy o jego ślubie z Thyrą; ponieważ jednak o dalszych losach Ody nie mamy wiadomości, przeto przyjmując, że rychło po ślubie umarła, możnaby przypuścić*, że małżeństwo z Thyrą nastąpiło r. 1019 lub później. Atoli i to przypuszczenie nie da się utrzymać; Bolesław' nie mógł już podówczas domagać się u Swena jego siostry, gdyż Swen umarł r. 1014, ani leż, co ważniejsza, Tliyra. porzuciwszy Bolesława, nie mogła uchodzić do Olafa Tryggwessona i wychodzić za niego, gdyż Olaf zginał już r 1000. Wreszcie, gdybyśmy i na te trudności nie zważali, musielibyśmy przyjąć, że Tliyra wychodząc r. 1019 lub później za Bolesława, miała już podówczas lat z górą pięćdziesiąt, skoro w r. 984 owdowiała po Styrbjornie; rzecz nie do uwierzenia, iżby podówczas ręka jej mogła być przedmiotem zabiegów ze strony Bolesława, a zarzut jej, że Bolesław jest starcem, byłby nieuzasadniony, skoro tenże w najgorszym razie był jej równy wiekiem, jeżeli nie młodszy od niej^B).

Jakkolwiek tedy tłomaczyć zechcemy imię Borysława, podane przez źródła skandynawskie, spotkamy sic z całym szeregiem wątpliwości, które przekaz o Burysławie czynią wielce nieprawdopodobnym. Zobaczmy jeszcze, co sądzić należy o przekazie dotyczącym jego córek.

Najmłodszą z nich ma być Geira, wdowca po nieznanym bliżej księciu, później pierwsza żona Olafa Tryggwessona. Jaki to kraj nadmorski, w którym ona panuje, próżno na to szukalibyśmy odpowiedzi, jak nie mniej i na drugie pytanie, w jakich to krajach słowiańskich kobiety w owych czasach mogły sprawować samoistni* rządy. Mniejsza jednak i o ten szczegół; rozpatrzmy jeszcze chronologię wypadków. Jak widzieliśmy, źródła skandynawskie podają, że już w czasie szturmu Ottona II na Wał duński (Danawirkei posiłkował cesarza Burysław wraz z zięciem swoim Olafem Tryggwessonem. Szturm na Danawirke. jak potwierdzają współczesne źródła niemieckie, odbył się r. 974. Posiłkowanie Ottona przez Mieszka (Burysława) byłoby jak na ów ezas możliwo, ale niemożliwą jest rzeczą, iżby Olaf mógł być wtedy zięciem Mieszka i uczestnikiem szturmu, miał bowiem w r. 9 71 nie więcej jak około sześć lat życia. W trzy lata po szturmie umiera mu jego żona, i oto Olaf, w dziewiąlyni roku życia, jest już wdowcem! Trzeba zaś dodać, że źródła skandynawskie opisują szczegółowo, jako Olaf przybywszy do kraju rządzonego przez Geirę, lśnił męską siłą i pięknością — w tak wczesnym wieku. Chcąc utrzymać przekaz o małżeństwie Olafa z Geira, trzeba tedy przypuścić znaczne błędy

1

Według Ge ij era. Gesoh. Schwed I. 118, r. 988, według Quandta, Zur Urgesch. d. Pomorancu. Bałt. Stud. XXII. 1G7,

2

r. 984. — 2) Dalilniann, Gescli. Diinem. I. 95: Ouandt, Zur Urgesch. d. Pornor. 1(>8. — 8) Geijer, Gesch. Scbwed. I. 120. —

3

1) Tak mniemają Roepell, Gesch. Pol. 109; Maurer, Bekehrung d. nory. Stammes z. Christ. I. 257 uw. 40 i 453 uw. 5; Olsen w Aarboger f. nordisk Oldkynd. og Historie 1878 (znany rui ze streszczenia w Jahresber. f. Geschichtswiss. 1878. 385). — •>) JYa trudności, które nastręcza identyfikowanie Meszka lub Bolesława z Borysławem, zwrócił uwagę G iesebrech l, Wend. Gesch. I. uw. .S, który też słusznie odrzuca podanie źródeł skandynawskich.