87
bości; w tym bowiem wieku włosy wyrastają). U zwierząt czworonożnych i u ptaków, sierć lub pierze przybierają jaśniejszą lub bledszą barwę; tkanka ciała bywa większa u samic niż u dojrzałych samców: zatrzymują one barwę młodości wraz z bojażliwością, delikatnością i wrodzoną młodemu wiekowi czułością. Uważano że częstokroć kobieta miewa mniej trzonowych zębów niż mężczyzna (wielu kobietom brakuje aębutc mądrości); dla tego też mnićj one jedzą, przekładają pokarmy roślinne, słodkie cukrowane, kiedy tymczasem mężczyzna natężający swe siły i rozwijający swą energiją, używać musi posiluiejszych pokarmów; jego też instynkt wiedzie go do żywienia się posilnemi, rozgrzewającemi i bardziej natury zwierzęcej pokarmami.
Mężczyzna więcej żyje zewnątrz siebie przez dzielność swych członków, przez silę swych stosunków i swych myśli, kobieta zaś więcej wewnątrz zgromadza swe życie przez swoje uczucia i swoję troskliwość. Jedno jest głową i rękami rodziny, drugie jej sercem i łonem. .Mężczyzna działa i myśli, kobićta kocha i pielęgnuje. Pierwszy odebrał w podziale gienijusz i silę; drugiej milsze dostały się dary, zwodnicze wdzięki i słodkie przywiązanie. Kobieta nie może ubiegać się z mężczyzną o silę ciała i wzniosłość duszy, mężczyzna zaś uie zrówna kobiecie czułością i wdziękami ciała. Dzić-cię zbliża się do kobiety konstytucyją i charakterem, kobićta w wieku staje się podobniejszą do mężczyzny. Skłonności mężczyzny wlęcśj zależą od rozumu, w duchu zaś kobiety więcej okazuje się uczucia; rozlewa ona na wszystkie swe czyny urok serca i miłości, mężczyzna zaś wszystkie swe działania znaczy piętnem filozoficznego rozumu; kobieta podoba się, mężczyzna zadziwia: jedno zachwyca serce, wzbudza litość, rozczula: drugie zajmuje umysł i nakazuje podziwienie; kochamy kobietę, ale poważamy mężczyznę.
Wszak to konstytncyi kobiety przypisać trzeba wszystkie te różnice. Siła żywotna rozwija wyższe organy ciała mężczyzny, a niższe w ciele kobiety. Pierwszy objawia dążenie do wyższości, do wzniesienia się; w drugiej spostrzegać się daje przeciwny popęd. Życie rozwija się ku głowie w mężczyźnie, zbiera się ku macicy w kobiecie. Wszystko zapowiada opiekuńczą silę w pierwszym, wszystko zaś objawia wzywającą opieki delikatność w drugiej: pierw -
U
Virej< Uisl. Nat., Tom l.