0062

1. 9.

SYGRYDA STORRADA.

47

chronologiczne, co w każdym razie wielce wiarogodność jego zachwiewa; przyjmując jednak, że w chwili, w której poślubił Geirą, miał około lat 20, wypadłoby twierdzić, że stało się to około r. 988. Olaf Tryggwesson, jak wspomnieliśmy, wygnany został już w^r wczesnych latach dziecięcych przez jarla Ilakona i odtąd prowadził życie tułacze, rozbijając po morzach i w Anglii: dopiero w r. 995 udało mu się powrócić do Norwegii i odzyskać tron przodkowe Małżeństwo z (ieirą przypadłoby zatem w każdym razie na lata jego tułaczki; tu zaś znowu dziwmą byłoby rzeczą, jak ów tułacz byłby mógł uzyskać rękę tak potężnej w-ładczyni, jak (leire przedstawiają źródła skandynawskie, a dziwniejszem jeszcze byłoby, dlaczego po jej śmierci opuścił ów kraj słowiański dobrowolnie, w którym uzyskał już panowanie, ażeby na nowo rozpocząć życie tułacze. Poważno wątpliwości co do rzekomego małżeństwa z Geirą nasuwa wreszcie wiabność Saxo Granrn.¹), autora współczesnego najstarszym z przytoczonych źródeł skandynawskich, tudzież polegającego na nim Geys-mera Hist. Da nor.²). że Olaf aż do układów swych o małżeństwo z Sygrydą 99S r.. t. j. na dwa lata przed swą śmiercią, był bezżennym (udhuc celebs).

Pomijamy na razie średnią córkę Burysława, Gunhildę. zaznaczając tylko, że Iradycya, jaką o niej przekazały źródła, skandynawskie, jest również błędną i nieprawdziwą, jak się to niżej okaże. Go do córki najstarszej, Astrydy, żony Sigwalda jarla, nadmieniamy, że małżeństwo jej nie mogłoby wyprzedzać daty 994 r., w którym Sigwald mógł już być jarlem Jomsburga. A w takim razie Mieszko nie mógł już zań wydawać swojej córki, gdyż na dwu lata przedtem umarł. Niemniej leż nieprawdopodobnem jest przypuszczenie, iżby starsza siostra Geiry wychodziła za mąż dopiero r. 994 lub później, skoro sama Geira. według źródeł skandynawskich, już przed r. 974 była wałową po jakimś nieznanym nam bliżej księciu, a w r. 974 zamężną po raz wtóry za Olafem Tryggwessonem, w takim bowiem razie Astryda, która co najmniej na dwa lata przed Geirą musiała się urodzić, miałaby w chwili wyjścia za Sigwalda. co najmniej blisko 40 lal życia. Łączony z tern małżeństwem fakt swatania Thyry za Burysława przypadałby także na czas po r. 994, co jest rzeczą niemożliwą, gdyż podówczas Bolesław miał już Emnildę za żonę (I. 8.). Przypuśćmy jednak i tutaj jeszcze jakąś usprawiedliwić się dającą pomyłkę, przyjmijmy zatem, że Astryda nie była córka, .Mieszka I, ale Bolesława Chrobrego. Przypuszczenie takie zdawałoby się znachodzić poparcie w źródłach, jak bowiem niżej okażemy, Bolesław wydał jednę z swoich córek za księcia pomorskiego (II. 1.), a gdy Sigwald, choć Skandy nawczyk z pochodzenia, był wielkorządcą Jomsburga, grodu położonego na Pomorzu, przolo mo-żnaby przypuszczać, że on to właśnie kryje się pod owym nieznanym z imienia księciem pomorskim. Wszelako inne okoliczności przemawiają przeciw⁷ temu przypuszczeniu. Książę pomorski, który uzyskał rękę córki Bolesława, musiał, według wyraźnego przekazu źródłowego, naprzód się ochrzcić. Czy Sigwald, przybywszy do Jomsburga, był chrześcijaninem czy nie, niewiadomo, i rozstrzygnąć na pewno trudno, właśnie bowiem podówczas w państwach skandynawskich rozpoczęła się propaganda chrześcijaństwa, wobec klórej jedni z władców przychylnie, inni opornie się zachowywali. W pierwszym przypadku szczegół o ochrzczeniu księcia pomorskiego przed ślubem z córką Bolesława nie przystawałby do Sigwalda, w drugim zaś dziwmą byłoby rzeczą, iż fakt tak ważny, jak porzucenie wiary przodków- i przyjęcie chrztu przez Sigwalda pozostało bez odgłosu w źródłach skandynawskich, które osobą jego zajmują się szczegółowo; a żadne z nich o przyjęciu chrztu przez Sigwalda nie mówi.

Rozpatrzona w ten sposób tradycya źródeł skandynawskich o kilkakrotncm połączeniu rodu Biustów z domami skandynawskimi przedstawia tyle sprzeczności wewnętrznych, tyle piętrzących się trudności i nieprawdopodobieństw historycznych i chronologicznych, że cały ich przekaz o tych połączeniach snadno odrzucić możemy i musimy. Możemy zaś to uczynić tom bardziej, że są to źródła stosunkowo późne, z końca XII lub pierwszej połowy XIII stulecia (lub nawet jeszcze późniejsze), a więc przeszło o dwa wieki od wypadków, o które chodzi, oddalone, a nadto wszystko są to sagi, w których na tle co prawda historyeznem, i z sz.e-rokiem uwzględnieniem elementów historycznych łączy się przecież w znacznej mierze element fantazyjny, poetycki, czy 1o autorów samych, czy też tradycyi ludowej, na której się opierali, przekształcającej z biegiem

li Wyd. lloldera, 340. — -) Łangcbcck, Script. rer. Dan. II. 360.