0255

240

KONSTANCY-*.

V. fi.

urodzić syna, przed rokiem zaś 1281 fakt macierzyństwa jej nie może budzić jakichkolwiek wątpliwości, choćbyśmy jej wyznaczyli możliwie najwcześniejszą datę urodzin. Z dzieci Przemyśla I jedyny męski potomek, Przemysł II, jest najmłodszym, urodził się bowiem już po śmierci ojca (F. 10.): pośród córek zaś wymienia Konstancyą Geneal. S. Hedw.'), za nią Długosz²), na pierwszem miejscu; była ona tedy nnjstarszem ze wszystkich dzieci Przemyśla I, i dlatego nie tylko nic nie przemawia przeciw, ale owszem wszystko popiera przypuszczenie nasze, że przyszła na świat wnet po zawartem przez jej rodziców małżeństwie.

Dale zaślubin umieszcza Kron. Wielk.³), a za nią Długosz¹) pod rokiem 12(50, z dodatkiem, że wydał ją za mąż jej stryj, Bolesław Pobożny, co zresztą zupełnie odpowiada rzeczywistości, gdyż w czasie tym nie żył już jej ojciec (V. 1.). Wiadomości tej zdawałby się sprzeciwiać przekaz Rocz. Wielk. •’) na wstępie przytoczony, według którego posag Konstancy! wyznaczył sam Przemysł I; wprowadziwszy len szczegół w związek z faktem zaślubin, musielibyśmy powiedzieć, że zaślubmy odbyły się przed śmiercią Przemysłu, a wiec najpóźniej r. 1257. Przekaz Rocz. Wielk. da się jednakowoż utrzymać jako zupełnie prawdziwy, nie pociągając za sobą konieczności cofnięcia daty zaślubin na kilka lat przed r. 1260. Dochowała się bulla papieża Aleksandra IV z 19 grudnia 1254 r.'% dająca dyspenzę do zawarcia małżeństwa pomiędzy Konradem, synem J. margrabiego brandenburskiego, a Konstancyą, córką P. księcia polskiego, mimo zachodzącego pokrewieństwa w czwartym stopniu ^T), i upoważniająca biskupa brandenburskiego do udzielenia oblubieńcom ślubu. Nie można przypuścić, iżby już podówczas małżeństwo w rzeczywistości zostało zawartem, ze względu na bardzo młody wiek Konstancyi w tym czasie; w każdym razie jest w tej bulli dowód, źe prowadzono już wtedy układy o ten związek, wśród których owo terytoryum za Drezdenkiem mogło być wyznaczone Konstancyi na posag: a było to jeszcze za życia Przemyski I. Zestawiając przytoczone wskazówki źródłowe ze sobą, możemy tedy powiedzieć, że same zaślubiny odbyły się dopiero r. 1260. ale zaręczyny przyszły do skutku przed 19 grudnia 1251 r., i to, jak mniemam, nie wcześniej jak r. 1254, ile że trudno laki ten przesuwać na dłużej wstecz, aniżeli na rok przed udzieleniem dyspenzy. Mniemanie Golina¹), jakoby ślub odbył się dopiero r. 1266. opiera się na przypuszczeniu jego, jako))}* Konstancyą urodziła się dopiero 1252 r. Ponieważ podstawa tego mniemania jest. błędną, przeto i wniosek stąd wyprowadzony utrzymać się nie da, tern bardziej, iż sprzeciwia się wyraźnemu przekazowi źródłowemu. Wiadomość Kron. Wielk. o zawarciu małżeństwa w r. 1260 (a nie w sześć lal później)¹ popiera zresztą wzgląd na ówczesne ułożenie się stosunków politycznych

Zgon Konstancyi nastąpił przed 9 października 1281 r., pod tą dalą bowiem mąż jej Konrad czyni pobożną fundacva, transita dilecte nostre coniuyis domine Constancie Brandeburyensis marcl/ioniese dietę de Polonia feticis memorieC"). Podobnież w dokumencie tegoż Konrada i jego brata Ottona IV z 150 października 1281 r. ") Konstancyą wymieniona jako zmarła. Dokumentem z 25 kwietnia 1282 r. '-) obaj ci bracia uposażają klasztor kolbacki nowymi przywilejami ob salutem animarinn nostrarnm et /ratris noslri domini Jolmnnis iam defnneti et dermine Constancie marehionisse nunc de/nnete. To ostatnie wyrażenie nie może być oczywiście rozumiane w tom znaczeniu, jakoby Konstancyą zmarła w najbliższym czasie m. p. na kilka ilnij przed wystawieniem przytoczonego dokumentu, jak bowiem widzieliśmy, nie żyła ona już 9 październiks 1281 r.: świadczy ono jednak w każdym razie, że daty jej śmierci nie można przesuwać na czas znacznie wcześniejszy przed tą ostatnią, data, i dla tego, jak mniemam, określimy najdokładniej czas .jej zgonu, jeśli powiemy, że zmarła, na krótko przed 9 października 1281 r.

.Mniemanie Colma ^1;:), jakoby Konstancyą żyła jeszcze r. 1290 lub 1291, a zmarła dopiero przed r. 1298, upada wobec tego jako nieuzasadnione.

1

Mon. Pol. IV. (550. — 2) His t. Pol. II. 365. — ¹>) Mon. Pol. II. 58(5. — A) Hist. Pol. II 376. — 5) Mon. Pot.