0428

VJ1I. 12.

ANNA.

41B

już wtedy niewątpliwie wydaną, a gdy Anna była starszą, przeto spostrzeżenie to do niej właśnie odnieść należy¹). Zaślubiny jej z Wilhelmem odbyły się zatem przed 6 kwietnia 1380 r.; liczyć mogła wtedy Anna w każdym razie już czternaście lat, zaczem data powyższa nie może budzić wątpliwości, wiek jej wskazuje jednak na to, że zapewne nie na długo przedtem małżeństwo skojarzonem zostało. Dokument Ludwika z r. 1382 zawiera zatem tylko dodatkową i w stosunku do daty zaślubin co najmniej o dwa lata późniejszą dyspozycyą co do wypłaconego za Anną posagu.

Najbliższą potem dokumentową wzmiankę o Annie zawiera dokument z 20 maja 1383 r.^{2 3}), w którym książę austryacki Leopold zezwala oprawę żony Wilhelma I zabezpieczyć na jednem z miast austryackich, które hrabiowie cylejscy dzierżyli w zastawie.

Wilhelm zmarł 19 sierpnia 1392 r. O dalszych losach Anny podaje w historyografii naszej jeden tylko Długosz⁹) wiadomość, że w drugiem małżeństwie wyszła za księcia Tecku (nupsit... comiti de BelU. Wiadomość ta jest zgodna z prawdą; poświadczają ją źródła niemieckie, wyjaśniając zarazem pytanie, jak się nazywał jej drugi mąż. W dokumencie z 29 września 1411 r.^{4 5 6}) występują jako wystawcy Herzog Uolrich zu Tegk, jego ehliche Gemahel Anna i jego brat Herzog Ludwig zu Tegg. Że owa Anna jest w istocie córką Kazimierza W., świadczy jej napis grobowy w Mindelheim, który poniżej przytoczymy"'). Księstwo Teck, nazwane tak od zamku tego imienia, leży w dzisiejszej Wirtembergii, nad Dunajem; przeszło ono już r. 1381 drogą kupna w posiadanie książąt wirtemberskich, ale ród sam utrzymał się jeszcze przez pewien przeciąg czasu. Pytanie, w jaki sposób ów związek Anny przyszedł do skutku, tłomaczy się tern, że dom hrabiów cylejskich spowinowacony był z hrabiami Ortenburga; ci zaś przez małżeństwo jednego z swych członków, Fryderyka 111 z Małgorzatą, siostrą Ulryka^l!), spowinowacili się z książętami Tecku⁷). Owe bliskie związki tych domów utorowały drogę do małżeństwa między wdową po hrabi cylejskim a członkiem rodu Tecków.

Dokumentem, wydanym w Cylei 16 września 1394 r.^s), Anna, mieniąc się wyraźnie wdową po Wilhelmie (Wilhelmi comitis Cilejani vidua) kwituje Hermana II cylejskiego, stryjecznego brata zmarłego męża, z odbioru 16000 zł., wypłaconych jej tytułem wiana i daru poślubnego (morgengabe). Dowód w tern, iż w dniu tym nie była jeszcze żoną ks. Tecku, ale zarazem też wskazówka, że wnet potem go poślubiła; spłata nastąpiła bowiem niewątpliwie z tego powodu, że w czasie tym prowadzone już były rokowania, a może też powziętem postanowienie wejścia w ponowny związek małżeński. Bezpodstawnie przyjmuje Gebhardi⁹), jakoby Anna jeszcze r. 1402 nie była poślubiła Ulryka.

Kalend. Krak.¹⁰), opisując pod datą 16 lipca 1401 r. wjazd do Krakowa drugiej żony Jagiełły, Anny cylejskiej, wyraża się o tym wypadku w sposób następujący: insignis virgo Anna. nata Annę, olym filia regis Kazimiri er, Wilhelmo comite de Czilo progenita... ckitatem Cracoriensem... intrarit. W konstrukcyi gramatycznej zaszedł tu widoczny błąd; gdyby bowiem utrzymać formę: olym filia, należałoby ją odnieść do Anny Jagiełłowej, co jest rzeczą niemożliwą; niewątpliwie tedy należy ją sprostować na: olym filie, przez co ten ostatni wyraz będzie mógł być odniesiony do Anny Kazimierzówny, matki drugiej żony Jagiełły. Ze względu na przydane określenie olym należałoby wnioskować, że Anna Kazimierzówna zmarła przed 16 lipca 1401 r. Wniosek taki byłby jednak nieusprawiedliwiony ze względu na przytoczony poprzednio dokument z 29 września 1411 r., w którym Anna występuje jeszcze jako żyjąca żona ks. Ulryka z Tecku. Wyraz olym w Kalend. Krak. odnosi się zatem niewątpliwie do wspomnianego w tymże samym ustępie króla Kazimierza, a prawidłowa konstrukcya winna brzmieć: Anna, nata Annę, filie olym regis Kazimiri i t. d. Wobec tego nie ma też powodu do podawania w wątpliwość szczegółów przekazanych przez Długosza¹¹), które snąć ze świeżej jeszcze tradyc-yi

1

Trafnie wytlomaczył już powyższy ustęp z testamentu Elżbiety w ten sam sposób Szajnocha, Jadw. i Jag. I.

2

349. — 2) Lichnowsky, Gesch. d. Haus. Habsb. IV. reg. nr. 1785: Orożen. Celska Kron. 37 podaje mylnie, jakoby doku

3

ment ten nosi! datę 27 marca 1383 r. — 3) Hist. Pol. III. 548. IV. 11. — 4) Lang-Freyberg, Regesta sive rer. Boicar.

4

autogr. XII. 102. — 5) Brunnemair, Gesch. d. Stadt u. Hersch. Mindelheim 208. — 6) Cohn, Stammtafeln tabl. 100. —

5

") Por. też dokument z r. 1401. przytoczony u Mon ego, Gesch. Notizen. Zeitschr. f. d. Gesch. d. Oberrh. IV. 483.— 8) Przyto

6

czony w regeście u Froelicha, Geneal. Sounek. comit. Celej. 63. — 9) Geneai. Gesch. d. erbl. Reichsstande II. 184. —

7

1°) Mon. Pol. II. 925. — U) Hist. Pol. III. 548. IV. 11.