0929DRUK000017
18

10(3

KOZDZIAŁ rr, LIST. 55

Zakładając, że cala ziemia pokryta jest wodą i powierzchnia jej ma kształt steroidy, spłaszczonej u .biegunów, weźmy pod uwRgę jakiś punkt A na powierzchni morza (rye. 21), i niech będzie AE elipsą, według której powierzchnia ta przecina płaszczyznę pionową w punkcie;'A, która twoizy z płaszczyzną południka tego punktu kąt y. Punkt A', leźąpy na pionie punktu A, wzniesiony jest nad poziom morza na wysokość AA' = h. Niech będzie dalej OA = r pronneń krzywizny elipsy AE w punkcie A, to w sąsiedztwie .punktu A można uważać iłuk elipsy AE za luk koła, zakreślonego promieniem r. Prosta A' PI, prostopadła do pionu, leże w płaszczy źnie poziomu punktu A'.

Ryciną 21.

Jeżeli w punkcie A' znajduje się obserwator, to widzieć on może tylko .te punkty elipsy AE, do których z punktu A' można poprowadzić proste, np. punkty P łub P'. Graiiicznemi są te punkty B i B', w których prosie, poprowadzone do nich z A', są styczne do elipsy AE. Oczywiście obserwator w A' może patrzeć też w kierunku jakiejkolwiek innej płaszczyzny pionowej przechodzącej przez A', i w każdym przekroju eliptycznym istnieje punkt, w którym prosta, poprowadzona do niego z A', jest do tego przekroju styczną, który więc jest granicą dla punktów, na tym przekroju widzialnych. Miejscem geometryeznem tych punktów- granicznych jest iiiija krzywa, odgraniczająca część powierzchni morza, widzialną z punktu A', od Części niewidzialnej. Krzy wa -ta nazywa się horyzontem fizycznym punktu A', a powierzchnia, ogi aniczona horyzontem fizycznym, nazywa się uńc¹ n okręgiem punktu A'. Kąt HA'B = z