096

Niewyzyskane materiały rękopiśmienne do panowania Augustów II i III oraz Stanisława Poniatowskiego.

Zbiory archeologiczne z wykopaliskami.

Osobna sala mieściła tkaniny stare. Gdy czasem owe makaty malinowe ze złotymi mirabami, tarczami, festonami wynoszono na trawniki zielone przed dom, to był widok iście wspaniały.

Kolekcja pasów słuckich, takich co to gdy się szlachcic nim opasywał, to całe „Zdrowaś Marja“ mógł zmówić — miała swój dział osobny.

W szczególnem poszanowaniu były bronzy ozdobne, swego czasu, w samej Sławucie i w Zasławiu wytwarzane.

Taką zawartość miał pałac Sławucki.

Stary kościół parafjalny stał pobok i zawierał groby Sanguszków.

Olbrzymi park okalał dwór i łączył się z lasami, takimi cienistymi, o mchach wzorzystych, borami, skąd szedł smętek i dumania.

W Sławucie się urodził powieściopisarz Henryk Rzewuski i generał Maciej Rybiński'.

Stary dziedzic sławucki, >ks. Roman Sanguszko, został strasznie zamordowany przez bolszewików 1 Listopada 1917 r. Obecnie Sławuta jest własnością ks. Romana Sanguszki, młodego.

ROMANÓW.

Leży Romanów na Wołyniu w ziemi Zwiahelskiej.

Była ta ziemia zawsze niepokojoną przez sąsiady niesforne. Jeszcze Batyj, chan tatarski, na nią apetyt ostrzył i gdy zdobył Kijów, Kamieniec, Halicz, to pod rnury Zwiahelskie i ku ziemi Romanowskiej podszedł.

Z nim szedł Kuremsza, strażnik tatarski brzegów Dnieprowych.

Batyjowi jednak i Kuremszy ona ziemia podówczas się nie dostała, niemniej uczynili tu pożogę straszną, co się jeno dało złupili, zniszczyli.

Przyszedł tu potem Mścisław Daniłowicz i ten potrafił ładzić z Tatarami. Jakoś się życie wtedy spokojnie tu układało. Wnet jednak Ge-dymin Wołyniem zawładnął, oddał Zwiahelszczyznę Jerzemu Narymun-dowiczowi, potem tu nastał Andrzej kniaź Zwiahelski.

Po Zwiahelskim był tu Konstanty Ostrogski i założył w samym Zwiahlu zamek warowny.

Ku zamkowi wnet podszedł Krzywonos, spustoszenie uczynił w Zwiahlu i Romanowie.

Wtedy Jerzy Lubomirski rozkazał „mieć każdemu dobry muszkiet w celu obrony zamku i siót“.    •    ,

Z Czarnego szlaku i tamtych rubieży 7 97