9152S
3401

ale tak, jak gdyby z rozkraczonemi nogami, prosto stal na ziemi, tak bowiem i silniej się trzymać można obiema kolanami na koniu, oraz w prostej postawie potężniej miotać oszczep z konia, tudzież mieczem rąbać, jeżeli wypadnie. Trzeba także golenie wraz ze stopą lóźnie opuszczać od kolana, wyprężywszy bowiem nogę, można ją złamać, o coś natknąwszy; giętko atoli trzymana chociaż o coś potrąci, usunie się — i nogi nie wyruszy ze stawu; to też należy jeźdźcowi i część ciała nad lędźwiami ile możności do giętkości wdrożyć. Zaraz więc, przy wsiadaniu baczyć na to pilnie trzeba, aby koniowi najmniejszej nie wyrządzić przykrości, wsiadłszy zaś, na-leży go zatrzymać spokojnie przez dłuższy czas, po czem, jak najłagodniejszemi znakami pobudzać go do chodu. Następnie od najpowolniejszego biegu począwszy, tak znowu do prędszego przyprowadzać, ażeby koń, ile być może nie dostrzegł tego, jak w chyższy ruch poszedł. Znak niespodzianie dany, tak niepokoi rumaka, jak człowieka niespodziane widoki, nasłuchy i wrażenia; a wiedzieć trzeba, że w koniu wszystko nagle następujące trwogę podnieca. Także, kiedy nie wczas szybciej biegnącego zapalczywego rumaka jeździec powstrzymać pragnie, nie powinien go z nagła ściągać, ale spokojnie hamować cuglami, łagodnością, nie przemocą przywodząc do powolności".

Xenofont dwóch na koniu wierzchowym wymaga tręzli, jednej z gladkiem, drugiej z ostrem wędzidłem. Pierwsze wędzidło powinno posiadać gładkie, wielkie i lekkie, zapewne puste cierpienie lub wałki; drugie zaś ma mieć ciężkie, więc nie puste ale małe wałki w ostre zaopatrzone zęby. Wałki mówi Xenofont są dla tego

25