94293201

416 K. PANEK

j gdyż po wprowadzeniu tego alkaloidu pojawia się pot, co prawda w skąpej ilości, także i na łapce z przeciętym nerwem kulszowym. Pilokarpina natomiast wywołuje sdne pocenie się na kończynach wszystkich mimo przecięcia nerwów, pobudzać więc musi nerwy obwodowe względnie ich zakończenia w gruczołach. Wpływ pobudzający pilokarpiny na same komórki gruczołowe, jak niektórzy autorzy przypuszczają, mniej prawdopodobny się wydaje. Po przecięciu bowiem nerwu kulszowego i wprowadzeniu pilokarpiny tylko w pierwszych dniach zauważyć się daje rychłe i obfite pocenie się dotyczącej kończyny. Po 6 dniach następuje znaczne opóźnienie wydzielania, zaś po dłuższym czasie, po zwyrodnieniu nerwu przeciętego, nawet duże dawki pilokarpiny potu nie wywołują (Luch-singer). Atropina powoduje działanie antagonistyczne w stosunku do pilokarpiny. Poraża mianowicie zakończenia nerwów wydzielniczych, powodując suchość skóry. Przy małych dawkach atropiny można jeszcze pobudzić gruczoły potne do czynności wprowadzeniem większych dawek pilokarpiny, natomiast atropina, zastosowana w ilości 0.03—0.04, poraża całkowicie zakończenia nerwowe i komórki wydzielnicze, tak że następowe zastosowanie lokalne znacznych nawet dawek pilokarpiny pozostaje bez skutku.

Łój.

Gruczoły łojowe wyróżniają się zarówno kształtem, jak i rodzajem wydzieliny, zasadniczo od gruczołów potnych. Występują one nie mniej licznie, jak te ostatnie i są również rozsiane po całej powierzchni skóry. Są to złożone, rzadziej pojedyncze gruczoły cewkowe, których przewód wyprowadzający otwiera się zwyczajnie do torebki włosowej. W największej ilości znachodzą się przeto na miejscach owłosionych skóry lub też pokrytej meszkiem (lanugopodczas gdy w miejscach, pozbawionych włosów, jak n. p. na skórze dłoni i podeszwy, brak ich zupełnie. Występować mogą także samodzielnie, nie pozostając w związku z torebką włosową, n. p. na różowym brzegu warg, na wargach sromowych, napletku i t. p. Gruczoły łojowe posiadają kształt gruszkowaty i otoczone są torebką łączno-tkankową, bezpostaciową, stanowiącą przedłużenie torebki włosowej. Komórki, wyścielające wnętrze gruczołów łojowych, przedstawiają się jako komórki nabłonkowe, wieloboczne, •odznaczające się znaczną zawartością kuleczek tłuszczu, zaś przewód wyprowadzający, oraz górna część jamy gruczołu wypełniona