FizykaII34401

338

gęstszych załamuje się ono do prostopadłej, a z warstw gęstszych do rzadszych tak samo znowu od prostopadłej padania. Ztąd tłumaczą się mamidła optyczne, dające się nieraz dostrzegać w krajach gorących, mianowicie na piaszczystych pustyniach Egiptu, tudzież w niektórych okolicach nadbrzeżnych, i polegające na tem, że dalekie przedmioty, czyli raczej ich obrazy podwójnie lub wielokrotnie okazują się w powietrzu, wnet w na-turalnem, wnet w odwróconem położeniu. Zjawisko to, zowią-ce się także miraż czyli fata margana, powstaje wskutek mocnego ogrzania się niższych warstw powietrza od promieni słonecznych, padających prawie pod kątem prostym na suchy grunt piasczysty, przez co warstwy najniższe atmosfery stają się najrzadszemu W takich zaś okolicznościach promienie od dalekich przedmiotów na kilku drogach do oka przychodzić mogą, zkąd też tyle ich obrazów widać. Promienie np., idące od wyniosłego przedmiotu A (Fig. 180), w kierunku Aa ku ziemi,

r-A przechodzą kolejno w war- ■

Fin. 180.

stwy powietrza coraz rzadsze, które załamują światło coraz bardziej od prostopadłej padania, wskutek czego kąt pa-! dania w każdej warstwie niż-szej staje się coraz większym, aż nareszcie w punkcie m dosięgnie granicy załamania, po za którą promienie już się więcej nie załamują, lecz całkowitego odbicia wewnętrznego doznając, podnoszą się odtąd w górę śród ciągłych załamywali odwrotnych, (ponieważ przechodzą do warstw coraz bardziej łamiących do prostopadłej padania) póki się niedostaną do oka O, które widzi przedmiot A raz w kierunku OA w naturalnem położeniu, a drugi raz odwrotny obraz jego w kierunku Ox w miejscu A', jak gdyby w źwierciedle spokojnej wody. Podobny powód ma też drżenie-przedmiotów w powietrzu podczas gorącego dnia w lecie, gdyż promienie światła, przychodzące od nich przez warstwy powietrza, które ciągle zmieniają gęstość swoją, załamują się w tym biegu rozmaicie i dostają się do oka w różnych kierunkach, które wszakże nie różnią się od siebie tak dalece, aby kilk⁰