FizykaII41801

414

nazwano w ogólności dalowidzami, rozróżniając nazwą lunet, także perspektyw, mniejsze przyrządy tego Rodzaju ocl większych, które po prostu zowiąsię teleskopami. Nie mając sposobu oświetlania według woli lub potrzeby tak dalekich przedmiotów, jak np. ciała niebieskie, aby także powiększony ich obraz był dostatecznie jasny, musimy objektywie teleskopu nadawać wielki otwór i znaczną odległość ogniskową, gdyż tylko w takim razie od każdego punktu przedmiotu może większy stożek światła wpaść do wnętrza rury teleskopowej i przyczynić się tym sposobem do utworzenia obrazu dość jasnego. Ta okoliczność stanowi główną różnicę między teleskopami a mikroskopami, gdyż w tych ostatnich łatwo jest oświecić dostatecznie każdy drobny przedmiot, którego obrazowi w znacznie powiększonych rozmiarach przypatrywać się mamy. W teleskopach obraz bardzo odległego przedmiotu, utworzony przez szkło przedmiotowe, okazuje się prawie w ognisku jego, a temu dopiero przypatrujemy się zwykle przez szkło oczne, które także powiększa-Jeżeli szkłem przedmiotowem jest soczewka (zbierająca), teleskop zowie się dioptrycznym, a gdy ma wielkie rozmiary, ^re~ fraklorem-, jeżeli zaś miejsce objektywy zastępuje wklęsłe zwierciadło, wtedy dajemy mu nazwę teleskopu kaloptrycznego- a gdy wielki, reflektora. Objektywy bywają zawsze stale osadzone w blaszanej rurze walcowej, wewnątrz poczernionej; szkła za*; oczne w drugiej takiej samej mniejszej rurce, która się w tatntę wsuwać daje. W teleskopach dioptrycznych oś wszystkich soczewek powinna leżeć na osi rury teleskopowej.    «

Mamy trzy gatunki teleskopów dioptrycznych: teleskop ^Ga' hleusza czyli, holenderski, teleskop astronomiczny i telesW ziemski, czyli lunetę ziemską. One różnią się od siebie nie objektywami, jak raezćj szkłem ocznem, gdyż to w pierwszy¹¹¹ jest pojedynczą soczewką rozpraszającą, w drugim składa ^sl? z jednej lub dwóch zbierających soczewek, w trzecim zaś ma-ich trzy lub cztery.

Luneta Galileusza składa się z achromatycznćj soczewki zW^e rającej, jako objektywy, i z pojedyńczej soczewki rozpraszaj^ cej, jako szkła ocznego, umieszczonych w stosownej rurce, P° czernionej na wewnętrznej stronie i dającej się rozsuwać do P® wnej granicy. Promienie światła, idące od dalekiego P^rze