FizykaII48401

480

który we wszystkich przypadkach podwójnego załamania w spa-cie islandzkim doznaje niejako odpychania od osi kryształu, jest tu mniej odchylonym od prostopadłej padania, niżeli promień zwyczajny. Skaźnik załamania tego ostatniego jest ten sam, co w powyższym wypadku; załamanie zaś promienia nadzwyczajnego odbywa się według innego prawa ^;s). Promień światła, padający pod prostym kątem na tę sztuczną p owierzchnię, zatrzymuje także w szpacie swój kierunek; wszelako ten wypadek niedwojenia się wiązki światła różni się od wyżńj pod 3) podanego.- W promieniu, idącym przez kryształ równoodległe do ,osi jego, część odnosząca się do zwyczajnego załamania światła tak jest połączona z częścią dotyczącą się załamania nadzwyczajnego, iż drganie eteru wzdłuż obu z tą samą chyżością się odbywa; jeżeli więc ten promień dostanie się do drugiej powierzchni spatu pod kątem pochyłym, niedochodzącym granicy całkowitego odbicia, wtedy ze spatu bez dwojenia się występuje. Promień przeciwnie, który przy prostopadłem padaniu światła na powierzchnię spatu, równoodległą do osi kryształu, przedstawia się oku wewnątrz niego jako pojedyńczy, jest złożony z dwóch, w tym samym kierunku idących promieni, wzdłuż których drgania eteryczne z nierówną chyżością przesyłają się da-lćj. Przy wyjściu przeto z kryształu przez ścianę, do której zdążył pod kątem pochyłym, rozpada się on na dwie oddzielne wiązki, postępujące dalćj w takich kierunkach, iż wstawy kątów załamania ich obu mają się do wstawy kąta padania odwrotnie, jak wspomuione cliyżości do jedynki. ■

Promienie zwyczajnie załamane, będąc od pierwotnego kierun-ku padania zawsze więcej odchylonemi, niż promienie nadzwy- . czajne, przesyłają się też wspacie islandzkim z mniejszą chyżością, niż tamte. Z niezmiennej zaś wartości skaźnilca, otrzymanej dla promieni zwyczajnych w każdym wypadku załamania, wnosić wypada, iż one we wszystkich kierunkach z równą chyżością przez- kryształ przechodzą; dla nich więc powierzchnia fal światła, rozchodzącego się w kalcycie z pewnego punktu we wszystkich kierunkach, jest kulistą, podobnie jak w ciałach nie-krystalicznych jednakowej na wskroś gęstości i elastyczności-

*) Otacz tom dodatkowy.