583
Sza się stopniowo do pewnej granicy; a Gray, Harris i Bec-' querel przekonali się na drodze doświadczenia, że w tak żwawej próżni pod dzwonem na talerzu machiny pneumatycznej słabe napięcie elektryczne istnieć może, które według Becnuerela przy ciśnieniu powietrza, równern lmm wysokości rtęci, w okolicznościach sprzyjających utrzymuje się przez dni kilkanaście. Czy zaś ciało naelektryzowane. usuniętą całkiem od ciał, mogących mu zabierać elektryczność lub wywierać na nie jakieś działanie przez wpływ, zachowałoby pewien stopień elektrycznego napięcia w miejscu zupełnie próżnem przez czas nieokreślenie długi, czy nie, tego żadne doświadczenia nie rozstrzygną; prawo jednak metamorfozy ruchów' wT przyrodzie domniemywać się wam każe, iż nawet wT takim razie napięcie elektryczne z czasem ustać musi całkiem.
§ 86. Machina elektryczna (elektryka). Na wzbudzaniu elektryczności przez tarcie i rozpościeraniu się jej na odosobnionych przewodnikach polegają ówTe przyrządy do łatwego wywoływania silnych objawów' elektrycznego napięcia służące, które machinami elehtrycznemi nazywamy. Machina taka składa się ze złego przewodnika, mającego być nacieranym, tudzież z ciała, które załatwia to nacieranie i z konduktora, t. j. dobrego Przewodnika, na którego powierzchni przyzbierywa się elektryczność, jeżeli on należycie jest odosobniony. Doświadczenie bowiem okazało, że napięcie elektryczności na konduktorze w równych zresztą okolicznościach jest. najsilniejsze, jeśli pierwsza część składowa tego przyrządu jest złym, a druga dobrym przewodnikiem i tarcie odbywa się z pewnym naciskiem, potrzebnym do dokładnego zetknięcia się tych dwóch ciał ze so-b^- "W nowszych też machinach elektrycznych albo okrągła Szyba szklanna, albo szklanne walcowe naczynie tę pierwszą Cz§ść stanowi Szyba utwierdzona jest pionowo między dwoma słupkami drewnianemi na osi, przechodzącej przez jej środek pod prostym kątem do powierzchni i obracanej za pomocą korby. Nacieradło składa się z jednej pary skórzanych poduszek, przytkniętych do szyby na obu jej stronach przy samym brzegu 1 Przyciśniętych do niej metalowemi sprężynami. Skórka tych poduszek natłuszczona trzy ma cienką warstwę mia łko sprosz-