FizykaII59801

594

gdzie zawsze 4- E rozkłada sąsiednią, F§ E i łączy śię z jej — E, a odepchnięta + E czyni to samo z następną + E, mówimy

0    dwóch prądach elektrycznych, dodatnim i ujemnym, które zawsze razem istnieją, mając wręcz sobie przeciwne kierunki. Prowadząc strumień elektryczny przez różne ciała za pomocą drutów, łącznikami nazwanych, onazują się według okoliczności zjawiska ciepła, światła, chemizmu i działań magnetycznych, o których niżej będzie -mowa.

Za pomocą machiny elektrycznej można bardzo wygodnie

1    na wielkie rozmiary okazywać zjawiska, dotychczas wyłożone, jako to: elektryczne przyciąganie i odpychanie, rozmaite przewodnictwo ciał, różnicę między elektrycznością dodatnią a ujemną, sprawę elektrycznego rozdzielania (influencyi), rozpościeranie się elektryczności na powierzchni przewodników, tudzież własność iskier elektrycznych, mianowicie ich moc ogrzewania, świecenia, zapalania i t. d. Skoro machinę elektryczną wprawi się w ruch korbą, wahadło elektryczne lub w ogóle gałka z dobrego przewodnika, wisząca na jedwabnej nitce, doznaje już z daleka

przyciągania, a po dotknięciu się najbliższej części przyciągającćj odskakuje od nićj i trzyma się orltąd w dali, póki nie utraci nabytćj w zetknięciu równo-imiennej elektryczności. Odpychanie się lekkich ciał naelektryzowanych, można też okazać za pomocą metalowego, w korku h {Fig. 326) osadzonego pręta, na którego górnym końcu znajduje się wiązka długich pasków papierowych. Zatknąwszy go na kon duktorze machiny, rozbiegają się te paski zaraz na wszystkie strony, tworząc rodzaj baldachimu, skoro korbę w ruch wprawimy. Tu należy też mnóstwo zabawek, jak np, motyl, pająk, młotek elektryczny; tudzież dzwonki i skoczki elektryczne, nareszcie grad elektryczny w szklannem naczyniu (Fig. 327 na n. s.) z tekturową uakrywką, powleczoną cynfolią, i z ta-kićm samem dnem. Człowiek stojący na tak zwaućj wyspie elektrycznej, t. j. na stołeczku ze szklaunemi nóżkami, lub na kawałku deski, podpartćj czterema flaszkami od wina szampańskiego, dotknąwszy się Fig. 326. konduktora czynnćj machiny elektrycznej, staje się