FizykaII60101

597

rze machiny okazują w ciemni słabsze lub mocniejsze tlenie spokojne czyli rodzaj gwiazdki, podczas gdy przewodniki więcej zaokrąglone wydają elektryczność z konduktora w kształcie świetlistej wiązki czyli snopka, który dla -j- E jest znacznie większy, niż dla — E, przemieniając się w drugim wypadku, szczególnie u mniejszych machin także w małą gwiazdkę i w spokojne tlenie. Taką krótką wiązkę światła uważamy też, gdy do zelektryzowanego konduktora przybliży się ostry metalowy . pręt, w gołej ręce trzymany. Sławna machina Van Maruma jest tak silna, iż'z gałki, mającej 3V₂ cali w średnicy, umieszczonej , na głównym konduktorze, wyseła wprost w powietrze piękną wiązkę światła, którą big. 32.9 w y_i0 cz. naturalnej wielkości

wystawia. Słabsze machiny elektryczne wtedy dopiero przez wolne p r o_m i enio wanie dają podobne wiązki świetlne,' gdy się na konduktorze zatka pręt mosiężny, 1 do 2 linii gruby i zaokrąglony na górnym końcu. Nareszcie kawałek cienkiego drutu, przyczepiony do excytatora i sięgający prawne aż do podłogi, okazuje się w cienmem miejscu na całej swej powierzchni w świetle elektrycznem, ile razy iskra wyleci ^z konduktora. Słabe machiny nie nastręczają tego zjawiska, chyba że drucik umieszczony jest w rurze z powietrzem roz-rzedzonem, gdyż to ułatwia bardzo przesyłanie elektryczności, ^a tem samem i rozwinięcie światła elektrycznego. W miejscu, gdzie powietrze znacznie rozrzedzone, przeskakują iskry elek-' 'yczne na wielkie, odległości i rozszerzają się w wspaniałe snopki światła blado fioletowego koloru,, a wspomnione wyżej wiązki tegoż są nierównie większe i piękniejsze. Nawet tlenie fos forujące, które na przewodnikach spiczastych okazuje się w po-