FizykaII65801

654

gałką, albo blaszką pionowo ustawioną. -Powłoka cyuuwa jest tu dodatnim, miedziana ujemnym elektromotorem, a papier przewodnikiem.

Ustawiwszy pionowo dwa takie stosy zupełnie równej mocy j eden obok drugiego w małej odległości, tak jednak, aby różno-imienne ich bieguny były do góry obrócone, i zawiesiwszy izolowaną gałkę z dobrego przewodnika elektryczności w samym środku między temi biegunami, ruch jej ani ku jednemu, ani ku drugiemu biegunowi nie nastąpi, jeśli jest nieelektryczną, to ją obydwa bieguny z równą mocą przyciągają, póki zajmuje środkowe położenie między niemi. W chwili jednak udzielenia tćj gałce pewnej elektryczrfości przez umyślne zbliżenie onej do jednego bieguna aż do zetknięcia, zaraz ją ten ostatni odpycha, jako posiadającą teraz równoimienną z nim elektryczność, a drugi biegun ją przyciąga; po zetknięciu się zaś z nim odskakuje o d niego i pędzi znowu ku pierwszemu, poczem ten ruch peryP-d/czny dalej się odbywa i trwa ciągle niekiedy przez całe dnie i tygodnie. Na tej zasadzie urządzone jest tak zwane elektryczne perpefuum mobile, którego ruch wszakże z czasem ustaje, mianowicie podczas suszy w powietrzu; tudzież mały przy^-rząd obrotowy, znany pod nazwą gry w pierścień *), który raz w ruch wprawiony bardzo długo się w nim utrzymuje.

Z dwóch suchych stosów, w powyższy sposób ustawionych, urządził Bohnenberger nadzwyczaj czuły elektroskop jednolist" kowy, w którym pręcik metalowy, do zbieracza należący, utrzymuje jeden tylko długi i bardzo cienki prążek złota, wiszący w równej odległości od pionowych blaszek, które są ustawione na przeciwnych biegunach dwóch zupełnie równych kolumn Zamboniego, umieszczonych w pionowem położeniu pod dzwonem ńa talerzu, służącym za podstawę całemu przyrządowi-Skoro temu wiszącemu listkowi zostanie udzielona choćby najsłabsza elektryczność, zaraz go biegun różnoimienny przyciąga a równocześnie równoimiennny odpycha. Z tego więc ruchu listka nietylko obecność, ale także jakość słabego napięcia elek trycznego poznać można. Taki elektroskaz w połączeniu z kon ^ denzatorem służy za najsubtelniejsze narzędzie do badania sła

^ł) Ot). Ganota II wydanie str. 693.