FizykaII70201

696

nym równoważnikiem objawu czynnej tu siły magnetycznej. Dodawszy do niego ilość rzeczywistego skręcenia drutu, t. j. liczbę 1080-j-17 = 1097®, siła skręcenia, wyrażona liczbą. 1692°, przedstawia miarę siły odpychającej, którą dolny biegun pionowego magnesu wywierał na równoimienuy biegun igły poziomej. W trzecim nareszcie wypadku siła odpychająca była równą sile skręcenia 3312°.

' Odległości obu nawzajem się odpychających biegunów mia» ły się do siebie, jak 24 :17 : 12, a odpowiednie siły odpychające jak 864 : 1692 : 3312, zatem z wielkiem przybliżeniem ostatnie liczby mają się do siebie odwrotnie, jak kwadraty z pierwszych.

Te dwie opisane tu metody, oscylacyi i szalek skręcenia, są też w używaniu do mierzenia siły magnetycznej magnesów; gdyż ocenienie jej według ciężarów, które ąż dc oderwanie się ich dźwigać mogą, jest bardzo surowem i niedokładnem.- Ponieważ siły, przyspieszające drganie, mają się do siebie odwrotnie, jak kwadraty z czasów drgania, t. j.

=

a czasy drgania odwrotnie, jak liczby drgań, w pewnym czasie (np. w 1 minucie) wykonanych, zatśm także

: ft'²;

gdy więc np. z dwóch równych a niejednakowo namagnetyzo-wanych prętów jeden 6 sekund, a drugi 4" do jednego drgauL. potrzebuje, wnosić wypada, iż magnetyczne siły, przyspieszające te ruchy, mają się tak do siebie, jak 36 ; 16, żatem magnetyzm drugiego pręta więcej, niż dwa razy, jest silniejszy od magnetyzmu pręta pierwszego. W rzeczonych szalkach, użytych do oznaczenia mocy magnesów, jeśli całkowita siła magnetyzmu ziemskiego jest Q. = ab (fig. 3⁷6), elastyczność skręcenia druta, usiłująca obrócić igłę w przeciwną stronę, musi składowśj ac — Q. sin bad = Q. sin v trzymać równowagę. Gdy t jest ilością niewielką, mianowicie mniejszą od 20°, można zamiast wstawy położyć wartość kąta. Dzieląc przeto kąt skręcenia druta, mający wielkość F — w, przez kąt odchylenia »,. wartość ilorazu

- okaże, ile stopni skręcenie drutu wynosić musi. aby igła

v