FizykaII82101

815

wania tego zjawiska służyć także elektromagnes kształtu podkowy, obrócony ramionami do góry i opatrzony półzbrojaini, podo-bnemi jak do badania zjawisk diamagnetycznyck (fig. 449), lecz na wskroś tak przewierconemi, iż przez nie, gdy na końcach podkowy leżą, można prostą rurkę żelazną przesunąć. W obu tych półzbrojach tkwią istotnie grube rurki żelazne, każda na zewnętrznej swej stronie pryzmą nikola zatkana, podobnie jak w przyrządzie wyżej opisanym. Pomiędzy niemi na stosownym stoliczku umieszcza się to podłużne ciało z płaskiemi. ścianami prostokątnie ściętemi, w którem skutki optyczne silnego elektromagnesu badać mamy, przysuwając wspomnione rund aż do zetknięcia z ścianami jego. Do uważania małych odchyleń płaszczyzny polaryzacyjnej służy też znana z optyki podwójna płytka kwarcowa. Ża pomocą tych przyrządów łatwo okazać wciężkiem szkle Faradaja, mającem długość 48 mm., iż elektromagnetyzm miękkiego żelaza, wywołany strumieniami ba-teryi, z 40 do 50 kubków bunzenowskicli złożonej, odchyla polaryzacyjną’ płaszczyznę światła średnićj łamliwości o 16° do 25° 6'.

Ciecze, wzięte do badania zjawiska w mowie będącego, nalewają się do cienkich szklannych rurek, które się zatyka na obu końcach równoległemi cienkiemi tafelkami i umieszcza w prostej linii pomiędzy żelaznemi rurkami, w półzbrojach tkwiącemi.

Faradaj udowodnił też pierwszy, że równie jak elektromagnes, także sama tylko cewka galwaniczna, otaczająca ciało przezroczyste, sprawia kręcenie płaszczyzny polaryzacyjnej światła, przez nie przechodzącego, jeśli silny strumień przebiega jej zwoje. Do powtórzenia tych doświadczeń służyć może przyrząd, który wystawia Fig. 451 {na nasi. str.). Rurka szklarnia, napełniona cieczą, do badania przeznaczoną, wsuwa się do cewki galwanicznej, którą się na pionowych podstawkach d. i f umieszcza w poziomem położeniu tak między obydwoma na końcach lisz-twy ab ustawioneini nikolami, iż oś cewki z osiami obu tych pryzm na tej samej prostej linii leży. Umieściwszy, dość jasny' przedmiot za nikolem, z lewej strony,' kręci się dopóty pryzmę r, póki pole widzenia całkiem nie ściemnieje i puszcza przez zwoje cewki strumień z bateryi Biinzena, złożonej z 10 do 20 wielkich kubków. Naraz pole widzenia w nikolu c mniej