IMGh65

szkolnym są często niedostrzegane, a nawet lekceważone przez opiekunów dziecka. Przyczyną tego zjawiska jest nieznajomość rodzaju zaburzeń i ich symptomów oraz nadmierne koncentrowanie się na realizacji programu z zakresu czytania, pisania i liczenia.

Znajomość typologii zaburzeń oraz charakterystycznych cech danego deficytu czy zaniedbania, wydaje się niezbędnym elementem wiedzy potrzebnej rodzicom i nauczycielom dla stworzenia optymalnego procesu edukacyjnego i kształtowania jego osobowości.

Zaburzenia i opóźnienia rozwojowe wynikają z różnych przyczyn i najczęściej są wynikiem współdziałania wielu czynników jak: tempo i rytm rozwoju, zdrowie, warunki środowiska rodzinnego, jego atmosfera wychowawcza, postawy i metody wychowawcze, zaspokajanie potrzeb oraz własne doświadczenia dziecka. Bez znajomości aktualnego stopnia i rodzaju zaburzeń oraz ich patomechanizmów, jego psychiki i motoryki nie jest możliwe prawidłowe organizowanie działań wyrównawczych, stymulacyjnych, wspomagających rozwój dziecka.

H. Spionek uważa, że: pedagog musi nie tylko znać prawa rządzące prawidłowym rozwojem psychiki dziecka, lecz także orientować się w przyczynach i patomechanizmach, najczęściej spotykanych zaburzeń rozwojowych. Powinien wiedzieć, w jaki sposób wpływają one na dalszy rozwój i zachowanie dziecka¹⁰. Znajomość zaburzeń ułatwia poznawanie dziecka, jest warunkiem prawidłowego diagnozowania, tworzenia prawidłowych sytuacji do wspomagania rozwoju, względnie kompensowania deficytów.

W dotychczasowej literaturze naukowej przedstawione są różne klasyfikacje zaburzeń rozwojowych, zarówno w sferze intelektualno--poznawczej, jak i emocjonalno-społecznej. W ostatnich latach często nawiązuje się do typologii zaburzeń opracowanych przez Światową Organizację Zdrowia, Towarzystwa Psychiatryczne oraz psychologów klinicznych. Wymienione różne rodzaje zaburzeń dotyczą szczególnie

I I, Spionek, Zaburzenia i opóźnienia psychoruchowego rozwoju dziecka, PWN, Wurszuwu 1965.

38