518321681

tego zjawiska przedstawił Petr Skrabanek [15], który porównał healthism do totalitarnego faszystowskiego systemu, w którym troska o zdrowie i piękno, jako obowiązek każdego obywatela, stała się przyczyną upadku ludzkich wartości. Tym samym postrzega on healthism, jako narzędzie dyscyplinowania społeczeństw i zagrożenie ponowoczesnej kultury zachodniej. Odgórne i instytucjonalne wyznaczanie sposobów osiągania i dbanie o zdrowie jest w jego opinii procesem odbierania jednostkom ich autonomii i konstruowaniem tzw. „zdrowych konsumentów”, z drugiej strony reżim zdrowotny konstruuje perspektywę ciągłego zagrożenia i niepewności do życia człowieka.

Wielu badaczy społecznych stawia obecnie tezę, iż rozwój medycyny opartej na —►promocji zdrowia prowadzi do legitymizacji społeczeństwa opartego na idei ryzyka. Stosunek do niego zaś jest wyrazem porządku i struktury społecznej (M. Douglas, Czystość i Zmaza) [16]. Współczesne społeczeństwa zachodnie organizują swój porządek wokół zdrowia, konstruując różnorodne ideologie i dyrektywy z nim powiązane. Skutkiem ubocznym takiej organizacji, jest ukonstytuowanie porządku społecznego, w którym podziały społeczne i dystrybucja dóbr przebiegają wokół wartości zdrowia. Dominacja indywidualistycznej, liberalnej i aktywistycznej filozofii zdrowia wytwarza, więc nie tylko iluzję możliwości sprawowania kontroli nad własnym ciałem, ale także wyznaczania podziałów (grid - group) uzasadniających dystrybucję dóbr społecznych. Zastosowanie do ich analizy teorii kulturowej ujawniło, że natura problemów powiązanych z promocją zdrowia i ryzykiem zdrowotnym odbiega od biomedycznych sposobów rozwiązywania problemów, które w klinicznym środowisku miały charakter znanych i rozwiązywalnych (tamę problems) a wkraczając w obszar życia społecznego tzw. grzesznych, ohydnych (wicked problems), które ze względu na ilość czynników a przede wszystkim kontekst społeczny mają de facto aporematyczny charakter i nie dają się rozstrzygać i zarządzać za pomocą odgórnych, dyrektywnych decyzji [17] (K. Grint) czy jednorodnych modeli zarządzania, jak to się często proponuje. Efektem zastosowania modelu rozwiązania typu tamę do wicked problem najczęściej jest niski próg efektywności działań promujących zdrowie lub konflikt społeczny, ponieważ ten typ problemów wymaga od aktorów zaangażowanych w realizację zadań związanych z promocją zdrowia nowej kultury komunikacyjnej, w ramach których będę mogły powstawać „niezgrabne” rozwiązania (clumsy Solutions), wypracowane przez reprezentantów grup społecznych, a nie tylko przez urzędników zajmujących się problemami zdrowia publicznego.

16