FizykaII88401

878

ra w sobie szklanny stos, przez który promienie jego przechodzą, a ilość polaryzowanego ciepła rośnie z wielkością kąta padania promieni podobnie jak u światła. Twierdzenia te wynikają z doświadczeń Knoblaucka, przy których stos szklanny służył za polaryzera, a nikol za analizera promieni cidpła, z tego szklannego stosu wychodzących. O sposobie robienia tycli doświadczeń w tomie dodatkowym, gdzie się znajduje też tablica liczb, otrzymanych tak wskutek tych doświadczeń, jak i Desainsa i de la Provostaye, którzy zupełną zgodność w zachowaniu się światła i ciepła jeszcze wyraźnićj udowodnili.

Wiedząc, że ciepło promieniste przez odbicie i załamanie polaryzuje się, i znając oraz fizyczną przyczynę podwójnego załamania światła, domniemywać się należy, iż w kryształach, podwójnie załamujących światło, musi się także promieniste ciepło podwójnie załamywać i przy tern w stan polaryzacyi przechodzić. W doświadczeniach Knoblaucha, wyżej podanych, gdzie do polaryzacyi ciepła słonecznego nikol był użyty, leży już doświadczalne udowodnienie twierdzenia, iż promienie ciepła; wnikające do spatu islandzkiego, rozpadają się na dwie wiązki, idące dalej oddzielnie, z których wszakże jedna całkowitego odbi-- cia od warstewki balsamu kanadyjskiego doznaje.

Polaryzacyą przez podwójne załamanie, obserwował najprzód Forbes ¹), który okazał, iż płytka turmalinowa polaryzuje promienie ciepła. Następnie zajmował się tym przedmiotem Mel-loni i unieważnił wniosek Forbesa, m łurtnaMn -polaryzuje ciepło. z różnych źródeł pochodzące, w rozmaitym stopniu, okazawszy całkiem wyraźnie, że mniemana różnica między światłem a ciepłem pochodzi tylko od własności absorbcyjnych tego kryształu (§ 62). Samo zaś podwójne załamanie wykazał później Knoblauch bardzo wyraźnie, przesyłając słoneczne promienie ciepła, odbite od heliostatu, przez romboeder spatu islandskie-go, mający grubość 2 05 cm. A że tylko bardzo wązki snopek światła padał na ten kryształ, podwójnie łamiący, więc przy załamaniu rozpadały się promienie ciepła na dwie wiązki, zu-

1

Forbes. Philosoph. Mag. Ser. III, Yol. VI; Pogg. Ann. T. 35 i 45; obacz o polaryzacyi ciepła, także rozprawę Magnusa w Pogg. Ann. T. 127. Zeszyt 4ty na role 1866.