94299801

682 Wt SfKltADZKI

ogólnego prawa przyrody, dającego się stwierdzić i w zjawiskach fizykalnych (zasada entropii). Stosunek między procesami kataboli-cznymi a anabolicznymi, stanowiący niejako wyraz życia, musi się wciąż zmieniać, i to dąży stale od minimum do maximum w nieodwracalnym kierunku (Nusbauin), proces3^ więc kataboliczne muszą wreszcie osiągnąć taką przewagę nad anabolicznymi, że ustrój ostatecznie ulega zanikowi, rozpada się i ginie. Badając dalej zjawisko organizacyi w świecie żyjącym, zauważyć można, że rozwój jej odbywa się również stale w pewnym kierunku, a to w kierunku ustawicznej i coraz dalszej indywidualizacyi poszczególnych komórek, która wreszcie musi doprowadzić do dysharmonii w ustroju, a w dalszej konsekwencyi i do śmierci tegoż, podobnie jak nadmierna indywidualizacya osobników jakiegoś społeczeństwa rozbija to społeczeństwo i doprowadza je do upadku. W samej więc istocie organizacyi, jako dążeniu do ciągłej indywidualizacyi. leżałoby już źródło i przyczyna śmierci ustroju. Na tej podstawie tłumaczono różnicę, jaka istnieje między „nieśmiertelnymi^u tworami jednokomórkowymi (protozoa) a ustrojami złożonymi z mniejszej lub większej ilości komórek (metazoa), które zawsze i to właśnie z powodu swojej organizacyi podlegają śmierci. Taki zasadniczy rozdział między tworami jedno- a wielokomórkowymi jako zbyt ostry i gwałtowny, a więc niezgodny z ogólnemi właściwościami wszelkich zjawisk tak fizykalnych jak i życiowych w przyrodzie już a priori ostać się nie może. Mieczników nawet podaje przykłady dotyczące pewnych polipów i robaków, a więc istot okazując}'^ nietylko wielokomorowość ale już wcale wysoką organiza-cyę, które zachowują się tak samo, jak pełzaki lub wymoczki, dzieląc się i nie ulegając śmierci w ścisłem tego słowa znaczeniu. „Nieśmiertelność⁰ więc tworów jednokomórkowych, względnie i tych wielokomórkowych, które się w ten sam sposób, cc i tamte, dzielą, nie może być bez zastrzeżeń uważaną za nieśmiertelność danego osobnika, a zjawisko to porównać raczej należałoby z ciągłością życia gatunkowego, jaką we fakcie rozmnażania stwierdza się u wszystkich jestestw organicznych, od najniższych do najwyższych wogóle; cecha nieśmiertelności przypada w takim razie tylko elementom płciowym, które służą do utrzymania gatunku, podczas gdy wszystkie inne komórki, służące do życia indywidualnego, podlegają śmierci. Tam gdzie cały ustrój jest równocześnie elementem