Image20

203

Jasiński herbu Rawicz, wywodzi! ród swój z ziemi Łukowskiej, ze wsi szlacheckiej Jasieńki ak wiele szlachty uboższej mazowieckiój, tak i przodkowie naszego bohatera, przenieśli się do ,ilwy. W Wilnie urodzi! się Jakób; jako prosty kanonier wszedł do służby artylleryi litewskićj. inakomite zdolności, wyniosły go wprędce na stopień oficerski. Przywołany przez Stanisława kugusta do Warszawy, mianowany vice-brygadjerem ze stopniem kapitana, był nauczycielem w korpusie kadetów. W roku 1790 został pułkownikiem inżynierów litewskich. W kampanii 1792 roku, odznaczył się w bitwach pod Zieleńcami i Dubienką. W roku 1794 po zmarłym jenerale Kronnemanie, mianowany naczelnikiem artylleryi litewskiój, miał sposobność jeszcze większego odznaczenia się. Piękny księgozbiór, zbiory naukowe, sprzęty, utracił w Wilnie. Przybył do Warszawy w stopniu jenerała; oceniono należycie jego zdolności i charakter. Kołłątaj ze stronnictwem śmielszóm, chcieli go postawić na czele, jako pełnego potrzebnśj energii, w miejsce Tadeusza Kościuszki. Objąwszy w dowództwo dywizyę, wszędzie odznaczał się tak wysokim talentem wojskowym, jako tóż i nieustraszonym męztw'em. Kiedy bitwa pod Maciejowicami, rozstrzygnęła los kraju; a po wzięciu w niewolę Kościuszki, otrzymał jego władzę Wawrzecki, Jasiński stanął w obronie szańców przedmieścia Pragi. Opuszczając Wilno, poprzysiągł swoim przyjaciołom, że potrafi umrzść, ale się nie podda; i dotrzymał słowa; przy szturmie bowiem Pragi dnia 4 Listopada 1794 roku, nie przyjąwszy pardonu, zginął. Śmierć jego, była powszechną żałobą; Franciszek Szmuglewicz wymalował obraz wielkich zalet, przedstawiający jeqerała Jasińskiego, wspartego na mieczu, i depczącego nogą trupią głowę, godło pogardy śmierci.

Kamień z napisem grobowym postawiono mu za czasów pruskich, na cmentarzu pragskim, gdzie w mogile ziemnej pochowano jego zwłoki: później znikła ta pamiątka. Jasiński wolne chwile poświęcał poezyi, w tym znaczeniu jak ją wówczas pojmowano. W młodych latach, pozazdrościł sławy głośnym wtedy wierszopisom. Leży właśnie przed memi oczyma, własnoręczny rękopism Jasińskiego, obejmujący jego utwory poetyczne. Z większych rozmiarów jest tu: 1. Wiersz do Stefana Batorego, wierszy 378 trzynasto zgłoskowych' obejmujący: w nim nie-tylko rozWinąt całą potęgę języka jak nim władał, ale uczucie szlachetne, gorejące i podniosłość myśli.—2. List Barnaweta do Trumana. Poemat ten S. Jabłoński ogłosił drukiem: „List Barna-weta do Trumana, swego przyjaciela, pisany z więzienia. Oryginał angielski, z francuzkiego przełożony przez ś. p. Jakóba Jasińskiego, jenerała inżenieryi w b. wojsku litewskiem. W Warszawie, roku 1816, (w 12^ce str. 31).“ Wydawca przypisał tę pracę Jasińskiego, Józefowi Zajączkowi, Namiestnikowi Królewskiemu, jako towarzyszowi broni Jasińskiego.

List ten, ogłoszony drukiem, chciwie był rozkupowany; pamiętam jak czytając go, rzewliwych łez, w dziecinnym moim wieku, był powodem!

3. Sprzeczki (poemat obszerny) w sześciu strofach (pieśniach).

Reszta składa się z drobnych wierszyków różnój treści i wartości; w wielu przekreślał Jasiński i na boku dopisał: „dotąd tłumaczenieprzyznając się sumiennie, z czego czerpał myśli i natchnienia swoje. Tu pomiędzy temi piosneczkami, bajeczkami i wierszykami, którym często dawał napisy francuzkie: znajduję i ową ulubioną, a w całym narodzie śpiewaną piosneczkę, dotąd jeszcze w dworach wiejskich brzmiącą:

26*