23
dolin. Cały środek kraju, a także i Kafiry-stan, pokryte wysokiemi górami, większych miast nie posiadają. Zaludnienie jest tam zatem rzadkie. Były chan Afganistanu Aman-ullah postanowił wznieść dla kraju nową stolicę, ochrzczoną mianem Dar-ul-Aman (miasto Aman-Ułły).
8. Komunikacja. O drogach w nowo-czesnem znaczeniu w Afganistanie mówić jeszcze nie można. Jedyną drogą bitą (szosą) jest droga łącząca stolicę Kabul przez Dżelalabad z przełęczą Khajber, stanowiącą przejście przez granicę z Indjami i prowadzącą do miasta Peszauaru. Mówiąc o drogach w Afganistanie, musimy raczej mieć na myśli szlaki komunikacyjne, któ-remi kierują się podróżnicy i karawany z towarem. Szlaki te, przeważnie odwieczne, nie są dostępne dla ruchu kołowego. Zwierzę juczne i wierzchowe jest przeto w Afganistanie najpospolitszym środkiem komunikacji. Podróżowanie po Afganistanie z malemi wyjątkami jest bardzo uciążliwe i wymaga żmudnych i umiejętnych przygotowań.
Kolei w kraju niema, dróg bitych jeszcze bardzo niewiele, ale istnieją już linje telegraficzne, których długość wynosi około
1 ooo km; istnieje też jedna stacja telegrafu bez drutu w Kabulu, gdzie również urządzone zostało lotnisko. Istnieją ponadto
2 linje telefoniczne, międzymiastowe o łącznej długości 650 km. Jedna z nich łączy Kabul z granicą indyjską i z miastem Pe-szauar, druga zaś łączy Kabul z Kandaha-rem. W r. 1928 A. przystąpił do Międzynarodowej Unji Pocztowej. Listy wysyłane są z zagranicy do Afganistanu bez specjalnej opłaty pocztowej, która jest pobieraną dopiero od odbiorcy. Rozszerzenie sieci komunikacyjnej jest przeto dla A. sprawą palącą.
9. Życie gospodarcze. Głównie rolnictwo i hodowla dostarczają ludności Afganistanu środków utrzymania. Ale większość kraju nie nadaje się dla rolnictwa. Tylko tam, gdzie woda została doprowadzona, rolnictwo i sadownictwo daje doskonałe wyniki; ludność sieje i zbiera dwa razy do roku. Uprawia ryż, proso, kukurydzę, pszenicę, jęczmień, groch i fasolę, ponadto soczewicę oraz cieciorkę. Rolnictwo znajduje się w nader pierwotnym stanie. Sztuczne nawożenie nigdzie nie jest stosowane, o uszlachetnianiu płodów mowy niema. Spotykamy na ryn
AFGANISTAN
kach: brzoskwinie, morele, jabłka, gruszki, śliwy, czereśnie, orzechy, jarzyny, pomarańcze, cytryny, granaty, figi, migdały i winogrona, ale wszystko przeważnie bardzo marne. Najlepiej udają się winogrona i morele, które nawet są wywożone w wielkich ilościach zagranicę, zarówno w stanie świeżym, jak i suszonym.
O hodowli można się wyrazić podobnie jak i o rolnictwie. Zwierzęta są przeważnie małe i opuszczone; chowają się zupełnie bez opieki, wskutek tego są chude i niepozorne, a krowy dają mało mleka. Tłusto-ogoniasta owca jest rodem z Afganistanu i stanowi jedno z podstawowych bogactw tego kraju. Tłuszcz z tych ogonów zastępuje Afgańczykom masło. Natomiast w północnych okolicach Afganistanu hodują owce karakułowe, które dostarczają cennych futer. Najlepiej postawioną jest hodowla koni.
10. Bogactwa naturalne. Bogactwa kopalne podobno są znaczne w Afganistanie. Istnieją na ten temat liczne podania, ale ludność Afganistanu trzyma wiadomości o tych bogactwach w tajemnicy, nie chcąc, aby one się przyczyniły do immigracji elementów napływowych. Odkryto już w kilku miejscach rudy żelazne (magnetyty) oraz rudy miedzi. Ponadto spotyka się pokłady ołowiu i antymonu. Istnieją podania, że w czasach dawniejszych eksploatowano pokłady srebra. Powiadają, że górne dopływy rzeki Amu-Darja niosą piasek złotodajny. Istnieją nawet płókalnie na rzece Kokcza.
Niezmiernie doniosłym faktem jest, że odkryto w A. północnym i w dolinie Ghor bendu pokłady węgla kamiennego. Podobno miąższość tych pokładów jest znaczną i leżą one bardzo blisko powierzchni, tak, iż wydobycie odkrywkami jest w wielu miejscach możliwe. Ponadto odkryto też pokłady węgla brunatnego. Istnienie węgla w kraju ma doniosłe znaczenie i może kiedyś przyczynić się do szybkiego rozwoju gospodarczego Afganistanu.
Istnieją oddawiendawna znaczne i rozległe pokłady soli kopalnej, której zresztą w A. nigdzie nie brakuje. Wreszcie wspomnieć należy o odkrytych już pokładach łupków bitumicznych i azbestu.
11. Przemysł i handel. Przemysł znajduje się dopiero w zarodku. Istnieją natomiast wysoko rozwinięte rzemiosła, które pokrywają w znacznej części zapotrzebowanie