Magazyn6

9201

184

ARGENTYNA —ARMATOR

Mendozę do Valparaiso i Santiago w Chile. Inna ważna linja łączy Buenos Aires przez Rosario, Cordobę, Tucum z Boliwją i po-łudniowem Peru. Dużą rolę w zakresie komunikacji gra w A. ruch automobilowy (i wóz na 44 mieszk.), gdy zaś idzie

0    związki z innemi krajami, ruch okrętowy. Tonnaż statków, które w ruchu zagranicznym zawinęły w r. 1933 do portów argentyńskich pod flagą obcą wynosił 9489000 reg. tonn netto, własnych 2122000. — Buenos Aires jest najważniejszym ośrodkiem argentyńskiego handlu. Z zagranicą bilans handlowy jest stale aktywny. W r. 1931 na głowę ludności wartość przywozu dochodziła 300 zł, wywozu 40C zł. W związku z ogólnoświatowym kryzysem gospod. kwoty te w r. 1933 opadły do połowy. — Głównemi artykułami wywozu są zboża

1    produkty hodowlane. W r. 1933 wywieziono pszenicy 3 929000 tonn, żyta 191 000, jęczmienia 449000, owsa 429000, kukurydzy 5019000, mąki pszennej 99000, lnianego nasienia 1 392000. Z produktów ho dowlanych eksportowano wiele mięsa (mrożonego), skór, wełny (158000 t.), masła (14000 t.). Przywóz składał się z węgla, nafty, benzyny, wyrobów metalowych, maszyn, materjałów budowlanych, sztucznego jedwabiu, przędzy wełnianej i bawełnianej, chemikaljów, tkanin i t. p. — Jednostką monetarną jest peso, którego nominalna wartość wynosi 2,16 fr. szwajc. Dziś po zde-waluowamu równa się mniej więcej polskiemu złotemu. — A stanowi republikę federacyjną, złożoną z 14 prowincyj i iote-rytorjów oraz z terytorjum federalnego (Buenos Aires i wyspa Martin Garcia). Do r. 1816 była A. kolonją hiszpańską.

Literatura: Mieczymlaw Fular aki: Argentyna, Paragwaj-Boliwja, wrażenia s podróży, Warszawa, Arct 1929. — Fr. Kłute: Argentinim - Chile von heute. — Fr. KUhne: Argen-tinien. HandeUburh sur phys. Landeekunde_f 1927.

St. Sr.

Argony.

Kredowe wyniesienie, sięgające kulminacjami 342 m n. p. m., obrzeża od wsch. zagłębie paryskie. A. zbudowane z warstw nieprzepuszczalnych wyróżniają się skłonnością do bagnistości, co podnosi ogromnie n*h wartość strategiczną. Sięgają od doliny Aire do doliny Aisne, oddzielone w ten sposób od lotaryńskiej Jury i szampańskiej kredy. Duże znaczenie komunikacyjne ma przełęcz Isletten.

Orm.

Armator.

1. Pojęcie. 2. Spółka okrętowa. 3. Odpowiedzialność prawna. 4. Międzynarodowe ujednostajnienie odpowiedzialności.

1.    Pojęcie. Aimator (armateur, Reeder) jest tradycyjną nazwą wsoby, prowadzącej na własny rachunek eksploatację morskiego statku handlowego. Wyraz pochodzi od łacińskiego armare naviin — uzbroić, wypo sażyć statek. A-mator może eksploatować swój własny statek, albo też obcy. W tym ostatnim przypadku jest on armatorem, nie będącym właścicielem statku (armateur non pr oprietaire, Ausruster), jednakże jego prawa i obowiązki w stosunku do jego kontrahentów w przewozie morskim są zasadniczo te same, jak te które powstają w odniesieniu do armatora, będącego właścicielem statku.

2.    Spółka okrętowa. Jeżeli statek stanowi własność kilku osób, które eksploatują statek, tworzą one t. zw. spółkę okrętową (Reederei, Partenreederei, ropropriete de navire, coowners), która to spółka w braku specjalnego postanowienia umownego nie posiada charakteru spółki handlowej, lecz jest zwykłą spółką, czyli t. z w. spółką cywilną. Z istoty takiej spółki wynika, że spól-nicy odpov, iadają za zobowiązania spółki solidarnie. Charakter spółki cywilnej pjosia-da także t. zw. spółka budowy statku, (Baureedrrei), polegająca na tern, że dwie lub więcej osób zawrą umewę tej treści, że wybudują statek na wspólny rachunek i wspólnie będą prowadzić eksploatację statku.

Dawniej, gdy żegluga handlowa była mniej rozwinięta i nie wyniagała inwestowania większych kapitałów, spółka okrętowa była często prał tykowaną formą organizacyjną przedsiębiorstwa żeglugowego. Utrzymuje się ona jeszcze i dzisiaj przy małych statkach w żegludze przybrzeżnej i rybackiej. Natomiast w żegludze dalekomorskiej, wymagającej inwestowania znacznych kapitałów, przedsiębiorstwo okrętowe organizuje się obecnie na zasadach spółek handlowy h, w szczególności spółek akcyjnych. To też w Polsce główne przed-