Magazyn6
8501

277

BANKI

Państwo	Sta tut Ban ku Emi- ■yjne ^g'i wzgl. zinia-ny sta tu towe troku	Jakość pokrycia			Wysokość pokrycia					Elastyczność pokrycia
		Złoto	Sre bro	De wizy	Zali czanie ra chun ków żyro- wycb	Po trą* canie długu Pań stwa	System kontyngentowy Mazimum emisji be* pokrycia	System procentowego pokrycia minimalnego Minimum pokrycia w %
								w złocie i dewizach	w złocie
Szwecja . . .	»®97	tak	mc	ogr.e)	nie	ni®	maz. 100 malj.kr.	100%	_	_
	1924	tak	nie	nie	nie	nie	.. «S „ .. P)	50%	—	—
	1930	tak	nie	nie	nie	nie	>1 230 » .»	50%	—	tak
	1935	tak	nie	nie	nia	nie	>. 350 » »»n	50%	—	tak
Węgry . . . .	1924	tak	nie	tak	tak	tak	—	20-33’/.%	_	tak (podat.emis.)
	1933	tak	nie	tak	tak	tak	—	20-33'/.s)		tak (podat. emis.)
Wiochy ....	1893	tak	tak	tak	nie	tak	—	30%	30%	tak (podat. emis.)
	1927	tak	nie	tak	tak	nie		4°% t)	“	tak (podat. emss.j

Uwagi: a) Dor. 1923 zwiększona została stopniowo do 19750 tys. £•

b)    Emisja ni epok ryta może być podwyższona dekretem Min. Skarbu na okres 6 miesięcy, którego prolongata powyżej 2 lat wymaga zgody Parlamentu.

c)    20% na koniec 1936 r.

22% w okresie 3 lat następyych.

24% w okresie 5 lat następnych.

25% w pozostałym okresie.

d)    33V»% dla biletów wymienialnych na złoto.

50% dla biletów wymienialnych na srebro.

c) Pozostałości na nieoprocentowanych rachunkach żyrowycb banków biletowych państw skandynawskich (Danji, Nor-wegji, Szwecji) oraz Banku Rzeszy.

f)    Minimalna rezerwa w złocie winna wynosić 300 mijj. koron.

g)    Istniejący wówczas we Francji system kontyngentowy opierał się na ustaleniu maksymalnej globalnej sumy obiegu. W 1914 r. mazimum emisji bez pokrycia zostało podniesione do 12 milj. fr., poczem jednak suma ta była kilkakrotnie powiększana.

h)    Pokrycie 45% gdy obieg nir przekracza 4 000 milj. peso, 60% gdy obieg przekracza tę granicę.

i)    Od roku 1931.

з)    Normy pokrycia ustalane dekretem Królewskim.

k)    50% gdy obieg nie przekracza 100 milj. łatów.

75% dla części obiegu od 100 do 130 milj.

100% dla części obiegu przekraczającej 150 milj.

l)    Od r. 1932 decyzją Direktorium.

m) Tylko natychmiast płatne zobowiązania, przekraczające sumę 100 milj. zl.

o) 50% dla obiegu nie przekraczającego 600 milj. rb., 100% dla części obiegu przekraczającej 600 milj.

o)    Na wniosek Rady za zgodą rządu pokrycie mogło być obniżone na określony okres czasu do 33%.

p)    Maksymalny obieg niepokryty w 30% złotem, ustalony na 123 milj. kor. Ustawą Riksdagu może być podwyższony o dalsze iaj milj.

r)    Na mocy Ustawy z r. 1932 maksymalny obieg nie pokryty złotem może być powiększony o dodatkowe 350 tniljon. na mocy dekretu Królewskiego, zaaprobowanego przez Riksdag.

s)    W okresie pierwszych 5 lat od założenia Banku 20%.

W okresie następnych 9 lat 24%.

W okresie następnych 3 lat 28%.

W pozostałym okresie 33*/»%•

t)    Obowiązek utrzymywania pokrycia zawieszony został w r. 1935.

и)    W złocie i srebrze.

System waluty dewizowo-złotej traktowano niekiedy jako system prowizoryczny do czasu zgromadzenia przez bank dostatecznego zapasu złota; tak np. statuty banków w Austrji, Czechosłowacji i Węgrzech przewidywały wzrastającą stopniowo w ciągu następnych lat normę minimalnego pokrycia złotem. W ciągu paroletniego okresu doszły sumy dewiz, posiadanych przez banki emisyjne, do kwot wielomiljardo-wych; jednostronny rozwój ujawnił jednak wkrótce niedogodności i niebezpieczeństwa nowego systemu. Posiadanie rezerw w dewizach przynosiło wprawdzie bankom emisyjnym dochód w formie oprocentowania lokat zagranicznych, ale równocześnie połączone było z ryzykiem strat w razie zawieszenia wymienialności na złoto walut, na które dewizy opiewały. Nagromadzenie krótkoterminowych lokat zagranicznych stanowiło niebezpieczeństwo nagłych i niekontrolowanych ruchów lotnych kapitałów z jednego kraju do drugiego. Przedewszyst-kiem zaś fakt, że zapasy złota jednego banku emisyjnego służyły nietylko za pokrycie obiegu jego własnych biletów, lecz pośrednio także za pokrycie emisji innych krajów, stwarzał podstawę dla inflacji kredytowej w skali światowej i odraczał dostosowanie się gospodarki światowej do warunków wytworzonych przez zniszczenia wojenne. Ze-środkowanie wielkich wkładów zagranicznych w Anglji i Stanach Zjednoczonych, wywołane rolą Londynu i Nowego Yorku jako głównych rynków pieniężnych świata, przyczyniło się do rozwoju operacyj spe-